Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Wstęp
państwowejwewszystkichsystemachpolitycznych,zarównototalitar-
nych,jakidemokratycznych.Szczególnąrolęwtymkontekścieodegrało
radiomiędzynarodowe.Jegonaturalnewłaściwościpokonywaniagranic
państwowychinarodowychuczyniłyzniegosprawnyinstrumentrzą-
dzenianaodległość.Itodużowcześniej,niżwiększośćbadaczyzauwa-
ża.PierwszatransmisjaradiowaprzezAtlantykdokonałasięw1901r.
iprawienatychmiastzaczętowykorzystywaćfaleradiowewnawigacji
morskiej,dostrzegającichpotencjałprzemierzaniadużychodległości,
chociażjeszczewówczasniktnieprzypuszczał,jakdużych.Wczasie,
gdyradiopokonywałocorazwiększedystanse,zanimodkrytosposo-
bynaprzesyłaniegłosu,jużstawałosięsprawnymśrodkiemrządze-
nia.Wykorzystującfaleradiowewdziałaniutelegrafu,któregokable
zdążyłyopleśćcałyglob,kontaktowanosięzzamorskimiterytoriami,
stanowiącymiczęśćbrytyjskiegoczyfrancuskiegoimperiumkolonial-
nego.Umiejętnośćprzesyłaniagłosuzapomocąradiabyłapierwszym
krokiemdoDmasowegouwodzenia”.Touwodzenieprzezradiostałosię
możliwedziękijegozdolnościdoprzesyłaniadźwięku,czydokładniej:
głosuimuzyki;dopókibyłytojedyniesygnałyalfabetuMorse’a,dopó-
tyniktniepoczułsiłyoddziaływaniaradia.Radiooddziałującjedynie
nazmysłsłuchu,byłojednocześnieDślepymmedium”,znosiłobariery
intelektualnewdostępiedoinformacjiikultury
,asłuchanieaudycji
radiowychpozwalałodotknąćDwizualnego”świata.Radio,przetwa-
rzającsłowaidźwięki,pomagatworzyćwewnętrzneobrazy
,nazwane
przezLeopoldaBlausteinaakuzją,którepozwalająspostrzegaćrzeczywi-
stośćodtworzonąlubimaginatywnąirozumiećją(za:RosińskA2001).
Właśnietazdolnośćradiadocieraniadoosóbpochodzącychzróżnych
warstwspołecznychsprawiła,żestałosięonomediumwszechobecnym.
Audialnanaturaradiajestjegocechąimmanentną.Dźwiękirozcho-
dząsiędalej,niżsięgawzrok–słuchokrąg,jaknazywałtozjawisko
TadeuszPeiper–ajednocześnieotaczająsłuchającegoniewidzialną
ścianą.MarshallMcLuhanpodkreślałbezpośredniośćradiaiosobiste
doświadczeniewkontakcieznim.Pisałoodbieranejpodświadomie
głębiradia,naładowanejDrozbrzmiewającymiodgłosamiplemiennych
rogówistarożytnychbębnów”(MCLUHAN2004,s.387).Jednocześnie,
wpoczątkowejfazie,radioumożliwiłoodrodzeniesiępoczuciawspólno-
towości–wwymiarzeplemiennym–wsferzeDwspólnegorynku,pio-
senkiirezonansu”(MCLUHAN2004,s.390).WrozważaniachMcLuhana
istotnejesttakżewskazanienamediajakoekstensjeczłowieka(chociaż
pojęcietowprowadziłEdwardT
.Hall,oczymsięniekiedyzapomina),
wznaczeniu,żeradiojestekstensjąmowyiwtymupatrujeMcLuhan
skutecznościpropagandyradiowejczasówAdolfaHitlera.Radiozestro-
iłosiębowiemzprzedłużeniemośrodkowegoukładunerwowegoludzi
