Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
S
PÓRKRYTYCZNOLITERACKIIKONFLIKTŚWIATOPOGLĄDÓW
11
goruchuokcydentalistycznego.AndrzejWalickizauważa,żeokcydentaliści
wchodziliwskładróżnychnurtówmyślirosyjskiej,wszyscyjednakwyrażali
poglądyprzeciwstawnewobecideisłowianofilstwa16.Wobectegozdecydo-
wałemsię-zaWasilijemSzczukinem-nawskazaniepodstawowychwar-
tościcharakteryzującychXIX-wiecznyokcydentalizm.Donajistotniejszych
elementówtworzącychtenruchzaliczam:
-jednostkę,indywidualność;okcydentaliścibylizwolennikamiprze-
kształcenianaroduwspołeczeństwo,czyliogółautonomicznych
iświadomychpodmiotów;
-wolnośćjednostkiwjejduchowym,moralnymipolitycznymwy-
miarze;okcydentaliściwobawie,bywolnośćnieprzekształciłasię
wsamowolę,łączylijązszeregiemwartości,takichjakprzyzwoitość,
uczciwość,ogłada;
-rozumność,racjonalizmwpostępowaniu;
-tolerancjęorazwielokulturowośćrozumianąjakomożliwośćswo-
bodnejwymianyideiiwartości;
-równośćisprawiedliwośćspołeczną,które-wokcydentalistycznej
hierarchiiwartości-zajmowałyniższemiejsceniżwolnośćistano-
wiłygwarancjęrównychmożliwościdlarozwojukonkretnychjedno-
stek17.
Odwoływaniesiędopowyższychwartościuważamzaprzejawtradycji
okcydentalistycznej.Zkoleipodpojęciemntradycjirusofilskiej”rozumiem
nawiązywaniedotychnurtówmyślikonserwatywnej,którychwspólnym
mianownikiembyłnieprzychylnystosunekdoZachoduorazidealizowanie
kulturyrosyjskiej.Chodziwięcnietylkoosłowianofilów,aletakżeozwo-
lennikówmyślisłowianofilizującej18iichkontynuatorów.Donajważniej-
szychelementówkonstytuującychtakrozumianątradycjęzaliczam:
-antyokcydentalizm;
-różnewymiarykolektywizmu;
-pozytywnystosunekdoludu/narodu(idealizowanieniewykształco-
nychwarstwspołeczeństwa);
16Zob.A.Walicki,Zarysmyślirosyjskiejodoświeceniadorenesansureligijno-
-flozofcznego,Kraków2005,s.219.
17В.Щукин,Русскоезападничество.Генезис-сущность-историческаяроль,
Łódź2001,s.139-145.
18Natematzwiązkówświatopoglądówsłowianofilizującychzesłowianofilstwemzob.
A.deLazari,WkręguFiodoraDostojewskiego.„Poczwiennictwo”,Łódź2000,s.10-13.
