Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
tówlubzapłacićstosownejgrzywny.Mógłsięteżsamsprzedaćwnie-
wolę,bywywiązaćsięzdługu,zbytpochopniezaciągniętego.Wresz-
cieŻydbiednyczasemdobrowolniewybierałniewolęzamiastnędzy.
Wszystkotojednakdotyczyłowyłączniemężczyzn,awłaścicielem
niewolnika-ŻydamusiałbyćtakżeŻyd.Każdegoztychniewolników
należałoprzytymbezwarunkowowyzwolićnapoczątkunastępnego
rokuszabatowego,toznaczynigdyniepóźniejniżposiedmiulatach.
WreszcieojciecŻydmiałprawosprzedaćjakoniewolnicęswojącórkę,
aletylkodrugiemuŻydowi,przytym,gdydziewczynkaosiągnęławiek
latdwunastu,odzyskiwałaautomatyczniewolność.Wwiększościprzy-
padkówbyłaonazresztązgóryprzeznaczonanażonędlatego,ktoją
kupił,albodlajegosyna.Jesttoniewątpliwiecałkiemodmiennenie-
wolnictwoodtego,jakiespotykamygdzieindziejwświecierzymskim.
Znajdujetoswójwyrazrównieżwcenieniewolnika:zaniewolników--
-Żydówpłaciłosięod100do1000denarów,zaniewolników-pogan
wJerozolimienawetidziesięćrazywięcej!
Wczesnyokrescesarstwarzymskiegoprzynosipokój,awrazzpoko-
jemwzrostdobrobytuiwewnętrznegobezpieczeństwawewszystkich
krajach,któresięnatocesarstwoskładają.Drogirozbudowanoinapra-
wiono.DlaRzymubyłotoważnezdwóchpowodów,popierwsze,ze
względówstrategicznychiwojskowych,podrugie,administracyjnych,
gdyżkurier,wysłanychoćbyznajdalszejprowincji,powiniendotrzeć
nadTybermożliwiejaknajszybciej.Powstałatakżecałasiećdrógce-
sarskich–odpowiedniknaszychautostrad.Wraziepotrzebyużytko-
wałajeprzedewszystkimarmia,kiedyindziejwszystkietedrogimo-
głysłużyćtakżezwykłympodróżnym,jakrównieżipoczciecesarskiej,
któramiałazresztądoswejdyspozycjirównieżsiećdrógwłasnych.
Przydrogachtychwyrastałyzajazdy,gdzietrzymałosięwpogotowiu
koniedlapocztyicesarskichkurierów,alegdzietakżeicywilnipo-
dróżnimogliznaleźćzarównomiejscedosnu,jakipożywienie.
Najszybciejjednakinajtaniejpodróżowałosięmorzem.Wokresie
sprzyjającychwiatrów,od5marcado11listopada,naMorzuŚród-
ziemnymroiłosięodmniejszychiwiększychstatków.Korzystali
znichniezliczenipasażerowie,itownajróżniejszychcelach,jedni
wcelachoficjalnych,administracyjnych,inniwewszelkiegorodzaju
interesach,innijeszczejakoturyścialbopielgrzymi,odwiedzający
sławnesanktuaria,rozsianepocałymcywilizowanymświecie.Wokre-
29
