Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Odredakcji
5
ilekturypismAristonazChios(uczniaZenonazKition,założyciela
szkołystoickiej)orazEpikteta,którydlarzymskichstoikówIIwiekubył
bezsprzeczniepostaciąnajważniejszą.Pozostającpodwrażeniemtychlek-
tur,przyszłycesarzporzuciłstudiowanieretoryki(doktórejzdaniemna-
uczycielawymowyFrontonamiałwyjątkowytalent),bypoświęcićsięfi-
lozofiiifilozoficznemużyciu-pielęgnowaniucharakteruwedlestoickich
zasad.Epiktetstałsięodtądjegoprawdziwymojcemduchowym.Rozmy-
ślaniazaś„będąjedyniewariacjami,częstowspaniałymi,natematypodane
przezniewolnika-filozofa”1.
Whistoriifilozofiistarożytnejwyróżniasiętrzyokresystoicyzmu.
Wokresierzymskim,ostatnim,naukastoicka,odpoczątkuobejmującatrzy
obszaryfilozoficznegonamysłu:logikę,fizykęietykę,skupiłasięniemal
wyłącznienaproblemachmoralnych.Stałasięmoralnąmedytacją,nierzad-
kozabarwionąreligijnie.TakibyłteżcelfilozofiiMarkaAureliusza.Jeżeli
wRozmyślaniachpojawiająsięzagadnieniazfizycznejczykosmologicznej
teoriistoików-kwestiaatomistycznejbudowywszechświata,ideacyklicz-
nychpożarówiwiecznegopowrotu,zasadasympatii,problemśmiertel-
nościduszy-sątozawszeniesystematycznepowtórzeniadawniejszych,
podstawowychnaukstoicyzmu,nadającekierunekmoralnejrefleksji.Marek
Aureliuszniewzbogaciłstoicyzmudoktrynalnie.Byćmożegonawetosła-
bił:swoimsceptycyzmemirezygnacją,zjakimipatrzyłnapozoryistnienia.
Niemiałpewnościsiebieikoturnowościwcześniejszychstoików.Niemiał
dydaktycznegozacięciawłaściwegoSenececzyEpiktetowi.Niepróbował
nikogopouczać.Pisałdlasiebie.Rozmawiałzwłasnąduszą.
Rozmyślania
Osamympowstaniutekstu,ojegopierwotnejpostaciiprzeznaczeniu
niewielewiadomo.PodobniejakojegolosachpośmierciMarkaAureliusza.
GenezędziełałączonozinformacjąpodanąprzezbiografaAwidiuszaKasju-
szawHistoriaeAugustae,żemianowicieprzedwyprawąnawojnęzMarko-
manamiMarekAureliusz,poproszonyopubliczneprzedstawienieswoich
filozoficznychzasad,przeztrzydniwygłaszałszeregekshortacji-naukczy
napomnień.Później,wXIVwiekuuznano,żeRozmyślanianapisałMarek
AureliuszkupouczeniuswegosynaKommodusa,podobniejakCyceron
1PierreHadot,Lacitadelleinterieure,Paris1992,s.23.
