Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział2
Subiektywnaocenakosztówpoznawczych.
Uwarunkowaniamotywacjiizaangażowania
TomasM.Hess
Badanianadzmianamipoznawczymiwdorosłościzostałyzdominowaneprzez
podejścia,wktórychuwagaskupiasięnanormatywnychzmianachwpodstawo-
wychzdolnościachiichnastępstwachdlafunkcjonowaniajednostki.Chociażsą
wyjątki,towiększośćztychpraczostałapoświęconaspadkowitowarzyszącemu
starzeniusię,który,jaksięzasadniczoprzyjmuje,maźródłowdeterioracjistruktur
neurologicznych.Chociażniemożnanegowaćpogarszaniasiępewnychzdolności
poznawczych,tojednakprostepróbywyznaczanianormatywnychtrendówwobser-
wowanychzwiekiemzmianachzdolnościprowadządoniepełnegorozumienia
funkcjonowaniapoznawczegoosóbwokresiepóźnejdorosłości.Ponadtopróbyte
tendencyjniewarunkująoczekiwaniawobecnichitego,cosąoniwstanie(lubnie)
robićwswoimcodziennymżyciu.Naprzykładosobystarszemogąkompensować
pogarszaniesiępewnychzdolnościprzezrozwijaniealternatywnychsposobów
realizacjizadania.Dlategoteżnormatywnepogarszaniesiępewnychzdolności,
którewewcześniejszymokresiedorosłościodpowiadałyzawykonaniekonkret-
negozadania,nieoznaczakoniecznieutratyzdolnościrealizacjitegozadania
wpóźniejszymwieku.Naprzykładwykorzystanieinteligencjiskrystalizowanej
możewzrastaćwrazzesłabnięciempłynnychumiejętności(np.Liiin.,2013).
Ponadtouważasię,żeniektórezwiązane,wydawałobysię,zwiekiemróżnice
zaobserwowanewwarunkachpomiarulaboratoryjnego,mogąwpewnymstopniu
wynikaćzodmiennegopodejściadozadaniaczyróżnegoznaczenianadawanego
napodstawieinnychaniżelipoznawczeczynników(np.celów).Toczyniowe
różniceproblematycznymidlaocenytrendównormatywnych(np.Labouvie-Vief,
