Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Słowowstępne
ciupaństwa.Umożliwiałomutozniesieniecenzurywrazzezgodągensekana
transmitowanieobradnajwyższychorganówwładzycentralnej.Hasłagłasno-
sti,pieriestrojkiiΠdemokratyzacji”stałysięlejtmotywemprzeobrażeńwZwiąz-
kuSowieckim.SystematycznewprowadzaniezmianprzezkierownictwoZSRS
iczynioneprzezeńustępstwanarzeczrodzącejsięiwzrastającejwsiłęopo-
zycjispowodowałyΠpokojowątransformację”państwaijegodemokratyzację.
Nieobyłosięoczywiściebezjakiegokolwiekoporuzestronyreprezentantów
zachowawczonastawionejczęścinomenklaturykomunistycznej,opowiadają-
cejsięzapowrotemdodotychczasowejliniipolitykiKPZS.Skrzydłoto,zwane
konserwatystami,podjęłoostatniąpróbęzatrzymaniazmianwsierpniu1991r.
Zamachstanu,któregocelemmiałobyćzachowanieintegralnościterytorialnej
ZSRS,wkonsekwencjistałsiękatalizatoremwprocesierozpaduZwiązkuSo-
wieckiego.KuzaskoczeniuwiększościobserwatorówzarównowsamymZSRS,
jakizagranicznych,kresistnieniaimperiumsowieckiegonastąpiłstosunkowo
szybko,bezgwałtownychprotestówikrwawychwalkspołecznychnadużąska-
lę,jakiezwykletowarzysząupadkowiwielkichmocarstw.Tapoważnazmiana
geopolitycznaodrazuwywołałalicznenastępstwa,niezawszepożądane.
Imperiaupadaływhistoriijużkilkakrotnie.Zakażdymrazemważnąkwe-
stiąstawałasięwówczasspuściznapolityczno-prawnaponieistniejącymmo-
carstwie.Toonabyłaobiektemrywalizacji,grypolitycznejwszystkichstron,
którewjakikolwieksposóbwspółtworzyłyupadająceimperium,sąsiadowały
znimprowadzącaktywnąwspółpracę,atakżetych,którzynagruzachnieist-
niejącegojużimperiumusiłowałybudowaćnanowoodfundamentówwłasną
państwowość.TakteżbyłowprzypadkuFederacjiRosyjskiej,któranamocy
porozumieńbiałowieskichiprzypełnympoparciuświatazachodniegoobjęła
sukcesjępoZwiązkuSowieckim.
RosjajakointegralnaczęśćinajwiększabyłarepublikaZSRSutożsamiasię
dodzisiejszegodniazjegodziedzictwem.Podejścietakieskutkujeodmiennym
odwszystkichbyłychpodmiotówZwiązkuSowieckiegoosądemwydarzeń,które
ostateczniedoprowadziłydorozwiązaniaimperium.Podkreślićrównieżnależy,iż
FederacjaRosyjskaodczuwabardziejniżpozostałepaństwablokuwschodniego
spadekprestiżunaareniemiędzynarodowej,coprzekładasięnapoczucieosa-
motnieniaiwyalienowaniazgronaspołecznościświatowej.Stądnaturalnymsą
zabiegiprzywódcówRosjiotraktowaniejejjakorównoprawnegopartnerawsto-
sunkachmiędzynarodowych.Podobnedziałaniadecydencirosyjscyzmuszenisą
podejmowaćwpolitycewewnętrznej,kładącszczególnynacisknaedukacjęspo-
łeczeństwa.Poczuciedumynarodowej,patriotyzmprzejawiającysięwwierności
ojczyźnie–totylkowybranewartości,naktórekładzienaciskrosyjskaelitawła-
dzy,prowadzącswojąpolitykęhistoryczną.Jejcelemjestpodkreślanietychwyda-
rzeńzprzeszłości,któredziśstanowićmogąsymboljednościnarodowej.
Celembadawczymniniejszejmonografiijestznalezienieodpowiedzina
nurtującepytanieonastępstwarozpaduZwiązkuSowieckiegodlasamejRosji,
