Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
KatarzynaDuda
realizm1.Postmodernizm,choćpoczątkówjegonależyupatrywaćrównież
wkulturzeamerykańskiej2,ukształtowałwłasne,rodzime,Πpostradzieckie”
oblicze.Drugiznurtów,korzystającztradycjiwielkiegoXIX-wiecznegorea-
lizmu,powołałdożyciautworypodejmującenajróżnorodniejszątematykę,
dokonującepodsumowańprzeszłości,bądźanalizującedokładnieczasynam
współczesne.Właśniewramachnowegorealizmuwyodrębniasię(czegoje-
steśmyświadkami)całynurtutworównawiązującychdopalącejkwestii,bę-
dącejnastępstwemm.in.upadkuZSRR,wojnyczeczeńskiej.Dodziełtychza-
liczamyCzeczeńskibluesAleksandraProchanowa,AsanWładimiraMakanina,
PatologieZacharaPrilepina3.
Wobecpowyższychstwierdzeńdodaćnależy,żeliteraturarosyjska,odjej
zaraniaażpodzieńdzisiejszy,obfitujewtematykęwojenną,wopisyzmagań
Rosjanznajeźdźcami,wwychwalanieigłoszeniesławyrosyjskiegooręża,bądź
wkrytykęarmiijakopodporytronucarskiego(tunaprzykładGdziediabeł
mówidobranocJewgienijaZamiatina4).Kulturaświatowawzbogaciłasięotakie
rosyjskiebeletrystyczneobrazyzmagańbitewnychjakchoćbydotyczącawojen
napoleońskichwiekopomnapowieśćLwaTołstojaWojnaipokój.Niezabrakło
literackichrefleksjinadwojnątakżewXXw.5Pisarzeprzedstawiająwięcfron-
tyIwojnyświatowej,rozgorzałejpozrywiepaździernikowymwojnydomowej
(DrogaprzezmękęAleksiejaTołstoja;nieprzychylnieprzyjętprzezwulgarno-
socjologicznąkrytykęliteracką,awystawionanascenieMCHATu–powieść
MichaiłaBułhakowaBiałaGwardia)6,kampanii1920r.(IsaakBabel–Armia
Konna).Jużw1934r.powstałoopowiadanieAndriejaPłatonowaWiatrze
śmietnika.Utwór,któregoakcjatoczysięwfaszystowskichNiemczech1934r.,
przepojonydusznąatmosferąstrachu,dajewizjekatastroficzne7.Otoludzkość
znalazłasięnadprzepaścią,stoinaskrajuswegoczłowieczeństwa.Zewzględu
nagłębokifilozoficznynamysłopowiadaniemogłoukazaćsięwojczyźniepisa-
rzadopierowdobiepieriestrojki.
1Klasyfikacjępodajęza:J.Sałajczykowa,Dziesięciolecieprzemian.Prozarosyjskalat
1985-1995,Gdańsk1998.
2Zob.:T
.Klimowicz,Przewodnikpowspółczesnejliteraturzerosyjskiejijejokolicach(1917-
-1996),Wrocław1996,s.311.
3А.Проханов,Чеченскийблюз,Санкт-Петербург2002;W.Makanin,Asan,tłum.J.Red-
lich,Poznań2009;Z.Prilepin,Patologie,tłum.M.Buchalik,Wołowiec2010.Wszystkie
cytatyztychutworówwedługpowyższychwydań.Wnawiasiepodajętytułutworuinumer
strony.
4Zob.:A.Gildner,ProzaJewgienijaZamiatina,Kraków1993.
5K.Duda,Naskrzyżowaniudwóchtotalitaryzmów(obrazwojnywliteraturzerosyjskiej),
ΠPoloniaSacra”2003,nr12,s.5-29.
6A.Drawicz,Mistrzidiabeł.OMichaleBułhakowie,Kraków1990.
7W.Śliwowska,R.Śliwowski,AndrzejPłatonow,Warszawa1983,s.82,KlasycyLitera-
turyXXWieku.
