Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
SyndromCzeczeniijakoelementpolitykipoupadkuZSRR…
29
WojnawCzeczeniiwydajesiębyćnadwyrazkorzystnadlagospodarzy
Kremla.PoupadkuZSRRzabrakłobowiemidei,któramogłabypołączyćzato-
mizowane,multietnicznespołeczeństwoRosji.Dlapodtrzymaniawizerunku
wielkomocarstwowej,potężnejRosjiniewystarczyjużciągłeprzypominanie
oΠchwalebnym”zwycięstwiewczasieIIwojnyświatowej.Abyznaleźćdogodne
spoiwo,przywódcypaństwaznówzwrócilisiędowykorzystaniaeksploatowa-
nejwczasachtotalitarnychkategoriiΠwrogazewnętrznego”
,wstronęktórego
możnaskierowaćnienawiśćiktóregomożnaobciążyćodpowiedzialnościąza
wszelkieniepowodzenia.TakimwrogiemstałsięCzeczen.SytuacjąwokółCze-
czeniiKremlmanewrujewięctak,byjejnieuregulować13.SpokojnaCzeczenia
niejestpotrzebna.Potrzebnajestnieustannagroźbakaukaskiegowybuchu,od-
wracającauwagęodwybuchówbliższychigroźniejszych–przykremlowskich.
Czeczeńskizłoczyńcapotrzebnyjestzatempoto,bykremlowskibyłmniejwi-
doczny.Zgadzasięwięctozbłędnieniejednokrotnieinterpretowanąheglowską
koncepcjąwojny,którąAndrzejZwolińskikomentujewnastępującysposób:
Wczasiewojnyludzieskupiająsiępodsztandaramipaństwa,podporządkowują
wszystkieswojepoczynaniajegoprawomorazwymogomirealizujątymsamymto,
coogólne,uniwersalne.Podczaspokojunatomiastkażdymyśliosobie,owłasnych
interesach,gromadzeniubogactw,wygodnymidostatnimżyciu,wwynikuczego
postępΠuświadomionejwolności”odbywasiępowoliileniwie14.
Wczasachwspółczesnychniemożliwebyłobyjuż(choćbyzewzględuna
rozwójglobalnejkomunikacji,łatwośćwprzekraczaniugranic)zakazaćpisa-
rzomtakimjakMakanin,Prochanow,czyPrilepin,pisaćprawdyowojnie,tym
samymdokonującanalitycznegoujęciasytuacjiwFederacjiRosyjskiej.Azatem
to,czego(zewzględunacięciacenzuralne)nieudałosiędokonaćwswoimcza-
sieWasilijowiGrossmanowiczyWiktorowiNiekrasowowi,możliwestałosię
(dziękim.in.rozwojowicywilizacyjnemuigłosombardziejdojrzałejmiędzyna-
rodowejopiniipublicznej)dlawielutwórcówwspółczesnych.Byćmożedzie-
jesiętakzewzględunacechydystynktywnebeletrystyki.Wszakdochodzićtu
możedogłosudużadomieszkafikcjiliterackiej,dziękiktórejzręcznymmani-
pulatoromodpropagandyudajesiępodważyćnawetfakty,przykładającdoniej
miarkęzmyśleniaiingerencjifantazjiwaktkreacji.Zaujawnieniefaktówniesą
więckaranipisarze,alejużprzedstawicieleinnychprofesji–przedewszystkim
dziennikarze–płacąnierazzaodsłonięcieprawdycenębardzowysoką.Zwró-
ciłnatouwagęMakaninpisząc:
Dziennikarka…Spróbowaćjąwyzwolić,wykupić.Czyczeschwytalijedną
znajzdolniejszychnaszychdziennikarek,którabyłaichorędowniczka.Któraśmia-
13Ibidem,s.216.
14A.Zwoliński,Rozwójmoralnejocenywojny,ΠPoloniaSacra”2003,nr12,s.71.
