Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
38
I
Wstęp
badańnadwidownią31,atakżezcorazczęściejwykorzystywanychwfilmoznawstwie
(astosowanychoddawnaprzezteatrologię)studiówrepertuarowych.
Wybórmateriałówźródłowychzostałwkażdejczęściopatrzonyrozbudowanymi
wprowadzeniami.Głównymichcelemjestdostarczenieczytelnikowiwiedzyfaktogra-
ficznejikontekstualnej,któraumożliwilepszezrozumienietreścizawartychwarchiwa-
liach.Wprowadzeniaposzerzająteżbazęźródłowąoodnotowanewprzypisachartykuły
prasowezepokiorazniewykorzystanewksiążcemateriałyarchiwalne.
Częśćpierwszakoncentrujesięnakwestiachorganizacyjnych,ukazujączmianyza-
chodzącewsystemierozpowszechnianianatleszerzejpojętychzmiancałegokształtują-
cegosięwówczasprzemysłukinematograficznegoPolskiLudowej.Czytelnikznajdzietu
nietylkoaktyprawneregulującedziałalnośćposzczególnychinstytucjiorazsprawozda-
niazichpracy,aletakżeróżnegorodzajuopracowaniaiartykułyocharakterzepostula-
tywnym.Niektóreznichpokazująalternatywne,niewykorzystanekoncepcjeukształto-
waniasystemukinematografii,większośćjednakstanowiświadectwocorazwiększegojej
upolitycznieniaorazuzależnieniaodwytycznychpolitykikulturalnejPZPR,wtymtakże
odtychplanóworganizacjipolskiegoprzemysłufilmowego,któremiałyźródławswych
radzieckichodpowiednikach.Ponieważgłównymcelemtejczęścijestnakreślenieram
kolejnychfazrozwojusystemudystrybucjiieksploatacjifilmów,wkolejnychpodroz-
działachwprowadzenia,dotyczącychinstytucjidysponującejpaństwowymmonopolem
wzakresiedystrybucji,przyjętochronologicznyukładwywodu.Pierwszypodrozdział
opisujelata1944-1947,działalnośćtzw.WydziałuKinofikacjiwramachMinisterstwa
InformacjiiPropagandy,atakżepierwszyokresfunkcjonowaniaPrzedsiębiorstwaPań-
stwowegonFilmPolski”podkierownictwemAleksandraForda.Kolejnypodrozdziałpo-
święconyjestrządomStanisławaAlbrechtaorazlicznymzmianominstytucjonalnym,
którewtymczasieprzeszłapolskakinematografia,zutworzeniemCentralnegoUrzędu
Kinematografiinaczele.Ostatnipodrozdziałopisujeczasnodwilży”,corazczęstsząkry-
tykędokonańCUKiprzeobrażeniaorganizacyjne,jakiedokonałysięwlatach1955-1956,
gdypaństwowąkinematografiąkierowałLeonardBorkowicz.Świadomiryzyka,jakie
niosłobyzesobąwykorzystanienazwiskkolejnychszefówpaństwowejkinematografii
wtytułachpodrozdziałów,zrezygnowaliśmyztejpokusy-choćwopracowaniachfil-
moznawczychoichrolipisanozbytmało.Fordnadalczekanaswojąsatysfakcjonują-
monografię32,oAlbrechciehistorycypolskiegokinawspominalirzadko33,Borkowicz
zaśznanybyłdoniedawnawyłączniehistorykomkulturypolitycznejPRL34.
31
KonradKlejsa,MagdalenaSaryusz-Wolska,Badaniawidowniflmowej.Antologiaprzekładów,Wy-
dawnictwoNaukoweSCHOLAR,Warszawa2014.
32
StanisławJanicki,AleksanderFord,WydawnictwaArtystyczneiFilmowe,Warszawa1967;MichałDa-
nielewicz,Ford.Reżyser,WydawnictwoKrytykiPolitycznej,Warszawa2019.
33
AlinaMadej,Socrealizm,nKwartalnikFilmowy”1994,nr6;tejże,Wielkagra.ZeStanisławemAl-
brechtemrozmawiaAlinaMadej,nKwartalnikFilmowy”1994,nr6.
34
KatarzynaRembacka,Komunistanaperyferiachwładzy.HistoriaLeonardaBorkowicza(1912-1989),
InstytutPamięciNarodowej,Warszawa2020;tejże,Prezesnaczasprzełomu?Reorganizacjakinema-