Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.LingwistycznazagadkapanteonuWłodzimierzaWielkiego
25
PamięćodawnymkulciePerunabyłażywawNowogrodziejesz-
czewXVIIwieku.Tradycjatazostałaopisanaprzezniemieckiego
podróżnikaigeografaAdamaOleariusa,któryw1634rokuodwiedził
Nowogród:nNowogrodzianie,gdybylijeszczepoganami,mielibożka
oimieniuPerun‒bogaognia[Rosjanienazywająogień»perun«].
Wmiejscu,naktórymstałtenbożek,zbudowanomonastyr,który
zachowałjegoimię:»Perunskimonastyr«.Bożekmiałwyglądczło-
wieka,awrękachtrzymałkrzemień,podobnymdogromkiejstrzały
lubpromienia.Naznakkultutegobożkaonidnieminocąpaliliogień
rozpalonyzdębowegodrzewa.Ijeśliprzezzaniedbaniesłużebnego
ogieńzgasł,jegokaranośmiercią.NoalekiedyNowogrodzianiezo-
staliochrzczeniistalisięchrześcijanami,oniwrzucilibożkadoWoł-
chowa”54.
WedługszesnastowiecznegopolskiegohistorykaMaciejStryjkow-
skiegoświątyniaPerunawNowogrodziezostałazbudowananawzór
tejkijowskiej55.
ZPowieściminionychlatmożnawywnioskować,żezchwiląchrztu
Rusiw988rokuchrystianizacjaprzedewszystkimbyławymierzona
wPerunaipanteonWłodzimierza.Natympolegałatakzwanadruga
reformareligijnaWłodzimierza,którynakazałwKijowie:nbałwany
wywracać:owerozsiekać,ainnewogieńwrzucać.Perunazaśkazał
przywiązaćkoniowidoogonaiwleczgóryprzezBoryczewodoRucza-
ju;dwunastumężówpostawił,żebybili[go]kijami.Tozaśniedlatego,
bydrzewobyłoczujące,jenonaurągowiskobiesowi,któryzwodził
tymobrazemludzi,niechżewięcodpłatęprzyjmieodludzi.»Wielki
jesteś,Panie,dziwnesąsprawyTwoje!«Wczorajczczonyprzezludzi,
adziśwyśmiewany.GdyzaśwlekligoRuczajemkuDnieprowi,pła-
kaliponimniewierniludzie,jeszczebowiemniebyliprzyjęliświętego
chrztu.Iprzywlekłszy,wrzuciligodoDniepru”56.
54А.Олеарий,ОписаниепутешествиявМосковиюичерезМосковию
вПерсиюиобратно,Санкт-Петербург1906,s.128-129.
55M.Stryjkowski,KronikaPolskaLitewska,Zmodzka,ywszystkieyRusi
Kijowskiey,Moskiewskiey,Siewierskiey,Wołynskiey,Podolskiey,Podgor-
skiey,Podlaskiey,etc.,Królewiec1582,s.148.Wedługrosyjskiegohistory-
kaLwaKleinaOleariusprawdopodobnenskopiował”opisświątyniPeruna
zdziełaStryjkowskiego.Zob.Л.С.Клейн,ВоскрешениеПеруна…,s.21.
56Powieśćminionych…,s.104.
