Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Procesnabywaniaumiejętnościjęzykowychwontogenezietrwakilka
latiprzebiegazgodniezprawemimplikacji–odpojedynczychelemen-
tów,strukturprostychdobardziejzłożonych,rozbudowanych.Dotyczy
towszystkichpodsystemówjęzyka.Odzwierciedleniemtegoprocesu
rozwojowegosąposzczególneetapypojawianiasięumiejętnościjęzy-
kowychudzieci.Możnaprzyjąć,żepierwszetrzylatażyciatoczasin-
tensywnegonabywaniasystemufonetyczno-fonologicznego,przyczym
proceskształtowania,utrwalaniaumiejętnościartykułowaniadźwięków
mowytrwajeszczedłużej,równoleglezrozwojemsystemusemantycz-
negoisyntaktycznego.Zmieniającasięrzeczywistośćspołeczna,kultu-
rowa,cywilizacyjnapowoduje,żewarunkirozwojujęzykowegodzieci
ulegajązmianie.
Wieloletniedoświadczeniaterapeutycznepozwoliłymizauważyć,
wjakszybkimtempierośnieliczbadziecizogromnymitrudnościami
wkomunikacjiwerbalnej,jakzrokunarokprzybywadziecizzabu-
rzeniamiprocesunabywaniaumiejętnościpoprawnegorealizowania
dźwiękówmowy.Mającnauwadze,jakistotnedladalszegorozwoju
dzieckasąpierwszedoświadczeniaizdobyczejęzykowe,wiedząc,że
„[…]człowiek,którynieopanowałzdolnościmówienia,nienauczysię
równieżczytaćanipisać”1,postawiłampytania:Jakprzebiegaproces
nabywaniasystemufonetyczno-fonologicznegouwspółczesnychdzie-
ci?Jakradząsobieprzedszkolakizrealizacjągłosekjęzykapolskiego?
Cowpływanarozwójumiejętnościartykulacyjnychdzieci?Tepytania
skłoniłymniedopodjęciabadańdotyczącychprocesunabywaniasyste-
mufonetyczno-fonologicznegoprzezwspółczesnedzieciwwiekuprzed-
szkolnym.Swojezainteresowaniabadawczeskoncentrowałamnatych
dźwiękachmowy,które,zgodniezestatystycznymmodelemrozwojo-
wym,pojawiająsięwcześnie,amianowiciegłoskachpalatalnych:ś,ź,
ć,ʒ́,przedniojęzykowo-zębowych:s,z,c,ʒorazprymarnejdlacałego
szeregudziąsłowego,czyligłoscel.Ponadtoanalizowałamumiejętność
artykulacjigłosekprzedniojęzykowo-dziąsłowych,którezewzględuna
1M.Spitzer,Cyfrowademencja.Wjakisposóbpozbawiamyrozumusiebieiswoje
dzieci,Słupsk2013,s.209.
7
