Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
AgnieszkaBieńkowska
czyjewidać,czynie.Wiedzaoświecieprzedmiotówbędziesięposzerzać
wkolejnychstadiachrozwoju.
Wstadiumprzedoperacyjnympojawiasiętożsamośćjakościowa,czyli
rozumienie,żenaturarzeczynieulegazmianiepodwpływemzmianwwyglądzie
zewnętrznym(Piaget,1968,za:Vasta,HaithiMiller,1995).Wkonsekwencji
dajetodzieciommożliwośćodróżnianiapozoruodrzeczywistości.Dzięki
temudzieciwiedzą,żepieswyglądającypoostrzyżeniujaklewjestnadalpsem.
Toważneosiągnięcieniemożejednakprzeważyćwogólnymbilansiemożliwości
intelektualnychdzieckanatymetapierozwojumyślenia.
Niezależnieodpostępuwrozwojuwiedzyoświeciestadiumprzedopera-
cyjneobfitujewliczneograniczenia.Wmyśleniudziecidużąrolęodgrywa
to,codziejesięntu”interaz”wotaczającejjerzeczywistości.Dziecimająprzy
tymtendencjędozwracaniauwaginajedenaspektsytuacji,przyjednoczesnym
pomijaniuinnych,nawetistotniejszych,np.oceniającwyglądosoby,dzieci
zwracająuwagęnajedenszczegółwyglądu(np.kolorwłosów)inatejpodstawie
formułująopinię,czyktośjestładny,czybrzydki,aprzyporównywaniuilości
wodywnaczyniachoróżnejwysokościkoncentrująsięnajednymwymiarze
(wtymprzypadkuwysokościsłupawody)idalejstwierdzają,gdziejestwięcej,
agdziemniejwody(Vasta,HaithiMiller,1995).
Charakterystycznącechąmyśleniadzieciwstadiumprzedoperacyjnym,
świadczącąjednocześnieojegoniedoskonałości,jestegocentryzm.Polegaonna
nieumiejętnościpostrzeganiaświatazperspektywyinnejniżwłasna,wynikająca
zniezrozumienia,żemogąistniećinneperspektywy(PiagetiInhelder,1996).
Postrzeganieświatapoprzezpryzmatwłasnychdoświadczeńuwidaczniasię
np.wtwierdzeniu,żeprzejawemmiłościjestpożyczaniekredek,złopolegana
zrywaniuliścizdrzew,akobieciepocesarskimcięciuzaklejasiębrzuchklejem.
Wdziecięcymwyobrażeniuaniołprzyjmujepostaćczłowieka,częstomałego
dziecka(Kielar-Turska,2007).WprzypadkuwyobrażeńBogajestpodobnie-jest
onczarodziejem,którydysponujenadzwyczajnymimożliwościamiidopierowpóź-
niejszymokresierozwojuobraztenzmieniasię,adzieckozaczynabyćwstanie
nujmowaćcechęduchowościBoga,coumożliwiawłaściwerozumienieJegowszech-
obecności,wszechwiedzy,wszechmocyiinnychatrybutów”(Rydz,2014,s.214).
Ważnąkonsekwencjęegocentryzmumożnaobserwowaćwrozumowaniu
moralnymdzieci(Wadsworth,1998).Ocenaczynu(Piaget,1967)zależyod
wielkościskutkumaterialnego,jakitenczynpowoduje(bardziejnagannejest
wycięciedużejdziurywsukienceniżmałej).Nanastępnymetapierozwoju
