Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
etapu.Czyjednakrównieprawdziwebędzietwierdzenieodwrotne,czy
wszelkirozwójjestewolucją?
Pierwszażnicawynikazdynamikizmian.Ewolucjajest
procesembardzopowolnym,aotymjakbardzoniechświadcząmiliony
latwciągu,którychrozwijałasięziemiaizamieszkującejągatunki.
Rozwójnatomiastniepotrzebujeażtakrozległejperspektywyczasowej.
Jakoprocesdokonujesięwciągużycia”określonegoobiektu,coznowu
prowokujekolejnążnicę:zarównoewolucja,jakirewolucjadotyczą
grupobiektów(populacji,gatunków,zbiorów),natomiastrozwójmoże
dotyczyćpojedynczychegzemplarzy.Poszukujączatemrelacjimiędzy
tymipojęciamimożnauznać,iżzarównoewolucja,jakirewolucja
wyznaczająkierunekrozwoju.Ilustracjęniniejszejzależnościmoże
stanowićgatunekludzki,którynaprzestrzenitysięcylatulegał
przemianom,przechodzącprzezkolejnestadiaewolucji.Natomiast
poszczególnejednostkiwramachswojegożyciaosobniczegorozwijały
siędotakiegoetapu,naktórymaktualnieumieściłajeewolucja
36.
Reasumującnależywięcstwierdzić,iżrozwójjestzmianą,ale
takąktórapozwalaobiektowiosiągnąćkolejny,wyższyetap(zatemnie
jestnimhomeostaza).Osiągnięcienowego,wyższegoetapumożebyć
związanezezmianąjakościową(np.komplikacjastruktur,wyższa
organizacja),lubilościową,przyczymsamozwiększenieliczebności,czy
teżobjętościstanowiprzejawwzrostu,anierozwoju.Dopiero
reorganizacjastruktur„większegoobiektu”prowadzigodorozwoju.W
kontekścieniniejszychrozważańdotyczącychrozwojuosobniczego,
kolejnąważnącechąrozwojusąjegoramyczasowe,ograniczonedo
pojedynczychobiektówiczasuichegzystencji.
1.1.3.Wybranekategorieopisurozwoju
Pojawiającesięwdotychczasowychrozważaniachstwierdzenia
dotyczącerozwoju,prowadządoprzekonania,iżsamproces,możemieć
zróżnicowanecharakterystyki,cooznacza,żeopisywanyjestprzy
pomocyżnychkategoriistanowiącychjegowymiary.Najczęściej
odnosząsięonedotrzechcharakterystyk(por.rys.1).
36Por.C.H.Paddington,Thehumanevolutionarysystem,[w:]M.Banton,Darwinism
andthestudyofsociety,TavistockPublications,London2001,s.63-81.
23