Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zlistudokogośz1962roku:
FilmWellesawidzędrugiraz.Towąż,którypożeraswójogon.Naj-
sławniejszyreżyser,najsilniejszegokraju,opowiadająconajbogatszym
zAmerykanówwyznajechrypiącymszeptem:wszystkomarnośćitym
ogłoszeniemmarnościwszystkicholśnień–sentymentalnaspowiedź,
sięgającapobrutalnemetodybrukowejreklamy–ciąglejestprzejmu-
jącaiciąglejestwielka.Dlaczego?
ZnotatekrobionychwSzkoleFilmowej,rok1964:
„ObywatelKane”toeliptycznaopowieśćocałymżyciunaglewzbogaco-
negodziecka,którestajesiępóźniejnajpotężniejsząosobistościąkonty-
nentu;robionatak,żenarratorponarratorze,tasztafetanieświadoma
mety–budująfragmentywspomnień,jaksklepienie:wreszciezamyka
siętowjakąśkulę,alepustą,jak„wydmuszka”,wypróżnionaskorupka
jajka.Napowierzchnitejkuliwymalowanesą–przezkolejnychnar-
ratorów,którymzmarłybogaczzmieniałcałeżycie–szkicedoportretu
Kane’a.Sątoteportretysumującesięnaspołecznyportret,któryKane,
pókiżył,nosiłwsobiezdumąiwzgardą,bosamgoenergicznie–choć
sięwymykałjegowładzy–współtworzył.Tojaźńodzwierciedlona,
„wydmuszka”.
Wśrodkupusto?
Ijeszczezbrulionu,zokresustudiówwSzkoleFilmowej,rok1966:
Znówoglądałem„ObywatelaKane'a”.RazemzJuanemTorresem
zMeksyku;kończymystudia,przyjaźniącsię.Juantłumaczyłmire-
cenzjęz1945r.JorgeLuisaBorgesaotymflmie,jestprzejęty„bólem
serca”,jakizostałodczytanywutworze:„Wszyscywiemy,żeprzyjęcia
wwielkimświecie,pałace,wielkiefrmy,bankietjubileuszowydlapra-
sy,kordialnaatmosferanibytojawnejinibytospontanicznejprzyjaźni
–sąwistocieprzerażające.«ObywatelKane»topierwszyflmjakoś
świadomytejprawdy...”
16
