Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.3.Rozwójturystykiwświetlekoncepcjiekonomicznych
25
rozwojuprowadządowyraźnieodmiennychrezultatów.Panowałoprzekonanie
omożliwościskutecznegozwalczaniaubóstwapoprzezbezpośredniąingerencję
państwairozwójm.in.turystyki,któraniewymagaławysokowyspecjalizowanej
kadryimogłabyćrozwijanawoparciuolokalnąsiłęroboczą.Wramachtej
teoriipojawiłasięjednazpodstawowychkoncepcjipotwierdzającychznacze-
nieekonomiczneturystykidlaobszarówrecepcyjnych,amianowiciemetoda
mnożnikaturystycznegoH.G.Clementa37,którynapoczątkulat60.XXwieku
obliczył,że1dolarwpuszczonywobieglokalnejgospodarkiprzynosiłokoło
3,5dolaraprzychodu,któregogłównymźródłembyłtransferśrodkówfinanso-
wychzobszarówstałegozamieszkaniaturystówdomiejscrecepcjiturystycznej.
Wmyślteoriineoliberalnychpropagowanogospodarczeznaczenietu-
rystyki,rozwijanoturystykęnamasowąskalę,atakżepromowanowłasność
zewnętrznąposiadającąmożliwościkapitałowezagranicą(korporacjemiędzy-
narodowe).Podstawąrozwojuturystykiwświetletegonurtubyłytzw.enklawy
turystyczne(odseparowaneodkulturyiludnościmiejscowej)oraznasilenie
transferutechnologiizkrajówwyżejrozwiniętychdorozwijającychsię,często
takżezmigracjąsiłyroboczej,głównienastanowiskakierownicze.
Modernizacja,strukturalizmineoliberalizmpropagująrozwójturystyki,
traktującjąwyłączniejakodziedzinęgospodarki,źródłodochodówiważny
składnikkonsumpcji.Ośrodkiturystycznesąwyalienowanezlokalnegośro-
dowiska,planowanierozwojuturystykiodbywasięnapoziomachwyższych
(pozaobszaremprzyjmującymturystów)bezuwzględnianiapojawiającychsię
niekorzystnychzmianwśrodowiskuprzyrodniczymispołecznym.Pierwsze
dysfunkcjerozwojuturystykiwynikającezoparciarozwojugospodarczegokraju
wyłącznienaturystycezaobserwowanojużnaprzełomielat60.i70.XXwieku.
Licznebadania(wtymcytowanepraceD.Pierce’a)wskazałyteżnegatywne
skutkirozwojuturystykimasowejwśrodowiskuprzyrodniczym.Innymnie-
korzystnymzjawiskiembyływysokiekosztyinwestycjiturystycznych,często
ponoszoneprzezkapitałzewnętrznypochodzącyzkrajówwysokorozwiniętych
(niedoborykapitałulokalnego),coimplikowałoflwyciekanie”zyskówpoza
ORT
.Ustaleniatezapoczątkowałybadaniakonfliktówpomiędzyturystyką
aśrodowiskiemprzyrodniczym,turystykąainnymifunkcjamispołeczno-gospo-
darczymiiochronnymi,międzyróżnymiformamiturystykiiróżnymigrupami
społecznymiwturystyce.
Długotrwałedebatynadalternatywnymisposobamipodejściadowzrostu
irozwojuekonomicznegodoprowadziłydopojawieniasiękoncepcjiwzrostu
trwałego(długotrwałego,permanentnego)isamopodtrzymującegosię(susta-
inabledevelopment).Nagrunciekoncepcjiturystykialternatywnej(wlatach80.
37Teoriamnożnikakonsumpcjiturystycznejwywodzisięzteoriimnożnikainwestycyjnego
Keynesa.
