Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
20Przetwarzanieorazpercepcjaczasuiinformacjiczasowej
2009)ipodkreślająjejprzejściowycharakter:„Withinthistransitionzone,both
mechanismsoperatesimultaneouslybuttheinfluenceofthesensory-automatic
timingmechanismisexpectedtodecreasewithincreasingintervalduration”
(Rammsayeriin.2015,str.5).Wspomnianejużwcześniejmodelededykowane
(rozdz.2.1.1)inaczejzapatrująsięnatekwestie:zdarzeniaoczasietrwanianie
przekraczającym1-2spodlegająbezpośredniemukodowaniu,natomiastpowyżej
tegoprogu,kodowaniewymagazaangażowaniauwagiiudziałupamięciroboczej
(Ivry&Schlerf2008,str.275).Takakoncepcjajestbliższarozróżnieniuzapro-
ponowanemuprzezFraisse’a(1984)międzypercepcjąaestymacjączasu(zob.
rozdz.2.2.2),niżdistinct-timinghypothesis.
2.1.3.Oscylacjeneuronalneioknaczasowejintegracji
Innymistotnymzagadnieniemzdziedzinyneuronauki,odosyćbezpośred-
nimwpływienabadaniaaspektówrytmujęzyka/mowy,jestrolaneuronalnych
oscylacjiwpercepcjimowy.Aktywneneuronyzlokalizowanewośrodkachprze-
twarzaniaczasuiinformacjiczasowej(konkretniewkorzeczołowejiskronio-
wej,móżdżku-cerebellumiwzgórzu-thalamus,wedługpropozycjiSchwartze
iKotz2016,str.32),wykonująoscylacje,któremożnascharakteryzowaćwtrzech
wymiarach:częstotliwości,amplitudyorazfazy.Napodstawieczęstotliwości
oscylacjirozróżniasięmiędzypięciomapasmamiodpowiadającymiróżnymfalom
mózgowym:gamma,beta,alfa,thetaorazdelta.Wodniesieniudosygnałumowy,
któryzawierainformacjezlokalizowanenawielokrotnychskalachczasowych
(ang.multipletimescales)dotychczasowedaneneurofizjologicznepokazują,
żejestonprzetwarzanysłuchowowkilkuoknachczasowejintegracjiposia-
dającychneuronalneodpowiedniki,czyteżkorelaty,wpostacifalmózgowych:
gamma,beta,thetaorazdelta(Maiiin.2016;Kösem&VanWassenhove2017;
Ghitza2017).Wokniecharakteryzującymsięczęstotliwościąpróbkowaniarzędu
ok.30–50Hz(~20–30ms),któraodpowiadaoscylacyjnejaktywnościmózgu
wpaśmiegamma,dekodowanesąinformacjezpoziomusub-segmentalnego,
np.voiceonsettime(VOT)mającyudziałwkategorialnejpercepcjidźwięcz-
ności(np.[p]kontra[b])lubszybkiezmianywspektrumzwiązanezugięciami
formantowymioistotnymznaczeniudlapercepcjimiejscaartykulacjispółgłosek
zwarto-wybuchowych(np.[p]kontra[t]).Wkolejnymoknie,oszerokościrzędu
30–60ms(tj.~15–30Hzàfalebeta)mamiejsceprzetwarzanienapoziomie
segmentalnym(wartościwHzza:Ghitza2011;Poeppel2014).Jeszczeszer-
szeoknojestzwiązanezoscylatoremtheta(4–7Hz,tj.~125–250ms),który
mapierwszorzędneznaczeniedlapercepcyjnegoprzetwarzaniasygnałumowy:
nietylkonśledzi”rytmsylabicznyidostarczaramdlapercepcyjnejsegmentacji
napoziomiesylab,alestanowitrzon/głównyośrodeksystemuzagnieżdżonych
isprzężonychoscylatorów(zob.Ghitza2011)wtymsensie,żepozostałeoscy-
