Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1śPERSPEKTYWAINSTYTUCJONALNAWbADANIUUMOWYOPRACĘ
29
Przyjęciezajednostkęanalizysystemugospodarkikapitalistycznejoznacza,że
badanieinstytucjiumowyopracępowinnouwzględniaćzmianęinstytucjonalną
dokonującąsięwrazzezmianamitegosystemugospodarczegoipolitycznego32.Dla
potrzebproblematykipodjętejwtymtomieperspektywadynamikiinstytucjonalnej
jestszczególnieużyteczna.Podstawowepytania,jakiestawiająsobieneoinstytu-
cjonaliści,dlaczegoiwjakisposóbdokonujesięzmianainstytucjonalna,można
odnieśćdoinstytucjiumowyopracęrozpatrywanejwperspektywiehistorycznej.
Pytania,naktóreszukamodpowiedzi,brzmiąnastępująco:
Jakabyłagenezakształtowaniasięrelacjipracowniczychopartychnaumowie
opracęwtworzącychsięgospodarkachkapitalistycznychEuropy?
Wjakisposóbnastępowałprocesinstytucjonalizacjirelacjipracowniczychopar-
tychnaumowieopracęwkapitalizmieprzemysłowymimodelupaństwaopie-
kuńczegowEuropie?
Wjakisposób,naprzełomiewiekówXXiXXI,wprocesieprzechodzeniado
kapitalizmupoprzemysłowegodokonujesięzmianainstytucjonalnazwiązana
zograniczaniemrelacjipracowniczychopartychnaumowieopracęirozwojem
nietypowychformzatrudnienia?
Podstawowepojęciaanalizy.Pojęciakluczowewpodejmowanejprzeze
mnieanalizieto:umowaopracę(inaczejkontraktopracę),nietypowe/
elastyczneformyzatrudnienia(inaczejnietypowe/elastycznekontrak-
tyzatrudnienia33),ryzyko,bezpieczeństwoekonomiczneisocjalneoraz
elastyczność.Pojęciatebędąomawianeszczegółowowkolejnychrozdziałach,
podamtujedynieichkrótkiedefinicje.
Jakwspomniałamnapoczątkurozdziału,umowaopracęjestzaliczanado
kluczowychinstytucjiekonomiczno-prawnychregulującychstosunkipracywe
współczesnymkapitalizmie.Istniejącaobecnieumowaopracęjakoinstytucjapra-
waopartajestnanormachprawnychregulującychsposóbnawiązaniastosunku
pracy34.Jesttoczynnośćprawnapolegającanazłożeniuzgodnychoświadczeńwoli
32Zob.przyp.2wtymrozdziale.
33Formęzatrudnieniaokreślakontraktzawieranywformiepisemnejlubustnej.Innezużywa-
nychokreśleńomówionesąwrozdziale3,s.127in.
34Wtejpublikacjiposługujęsiędefinicjąsocjologiczną,należynatomiastbraćpoduwagęfakt,że
definicjeprawneróżniąsięwzależnościodpaństwa.Europejskieprawopracy,jakpodkreślaLudwik
Florek,zawieranormyodnoszącesiędoświadczeniapracynapodstawiestosunkupracylubumowy
opracę.Wposzczególnychpaństwachzewzględunazróżnicowanystanprawnymożewystąpić
rozróżnienieumowyistosunkupracy(dotyczytochociażbyprawapolskiego).Wniektórychkrajach
określeniestosunekpracyodnosisięrównieżdopozaumownychstosunkówpracy.Zkoleiprawo
pracyniektórychpaństwposługujesięwyłączniepojęciemumowy.Por.L.Florek,Europejskieprawo
pracy,Warszawa2007,s.17.
