Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
RządKrólestwaPolskiegowobecsejmikówizgromadzeńgminnych1815–1830
omawianiapokoleiwszystkichsejmikówzopisemlokalnegoukładupolityczne-
goioddziaływaniaczynnikówzewnętrznych.
Brakaktsenatuiaktwładzwojewódzkich,czylidokumentacjidotyczącej
wszystkichzgromadzeńwyborczych,wnieuniknionysposóbnarzucawpatrze-
niunawyboryoptykęwładzcentralnych.Tezaśbardziejinteresowałysięwybo-
ramiposłówczydeputowanychniżradcówwojewódzkich;zwiększąuwagąprzy-
glądałysięzgromadzeniomwyborczym,naktórychzaistniałkonfliktpolityczny
lubdoszłodorękoczynów,niżtymapolitycznymiodbywającymsięspokojnie.
Wzachowanymmaterialeźródłowympewnezjawiskasąewidentnienadrepre-
zentowane.
Lukiwmaterialeźródłowymutrudniająteżodtworzenieewentualnychróż-
niczdańcodopolitykiwyborczejwewnątrzelityrządowej.Dziękizachowanej
korespondencjimożemyśledzićwymianęopiniinatematwyborówmiędzyod-
grywającymdużąrolęwtychsprawachgenerałemKosseckimakolejnymimi-
nistramisekretarzamistanu.AlejużwprzypadkuKajetanaKoźmiana,który
przezcałelatadwudziesteXIXwiekubyłodpowiedzialnywKomisjiRządowej
SprawWewnętrznychiPolicjizawyboryizastosunkizradamiwojewódzkimi,
brakakttejkomisjirządowejuniemożliwiaodtworzenieroliodgrywanejprzez
niegowpolitycewobeczgromadzeńwyborczych.Wodniesieniudosenatu,brak
protokołówposiedzeńuniemożliwianamwwiększościprzypadkówodtworzenie
debatpoprzedzającychważnedecyzjewsprawachwyborczych.
Wszystkieteproblemy,wynikającezestanuzachowaniaźródeł,nakazują
szczególnąostrożnośćprzyuogólnieniach.Nieuważamjednak,abymogłybyć
argumentemzazaniechaniembadańnadsejmikamiizgromadzeniamigminny-
mi.Podobneproblemy(równieżwynikającezbrakowaniaaktwXIXwiekuize
zniszczeńwojennych)pojawiąsięzresztą,gdybędziemybadaliinneaspektyżycia
prowincjiKrólestwa,naprzykładfunkcjonowaniekomisjiwojewódzkich,komi-
sarzyobwodowychczysądówpierwszejinstancji.
Fragmentarycznośćzachowaniaźródełskłoniłamniedoobszernegooma-
wianialepiejudokumentowanychwydarzeń,zwłaszczawczęścidotyczącejwal-
kiwyborczejmiędzyrządemaopozycją,gdzieszczegółowoopisujęforsowanie
kandydaturyradcystanuAntoniegoSumińskiegonakolejnychzgromadzeniach
wyborczychw1822roku,wyborywwojewództwiekaliskimwlatachdwudzies-
tychorazperypetiewyborczetrzechopozycjonistów:GustawaMałachowskiego,
ProtaLelewelaiWalentegoZwierkowskiego.Zachowaneźródłapozwalająwtych
przypadkachnaprzedstawieniemetoddziałaniarząduiopozycji–pokazująnin-
strumentarium”działańsejmikowych.
Cytatyzobcojęzycznychźródełpodajęwtłumaczeniunajęzykpolski.
Nakonieckwestieterminologiczne.Opróczkonstytucyjnychnazwokreśla-
jącychczłonkówizbyposelskiej(posłowiewybraninasejmikachideputowani
wybraninazgromadzeniachgminnych)stosujęterminnreprezentanci”,oznacza-
