Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
Rozdziałpierwszy
mówiąc–niemajązkimprzegrać.Wtejsytuacjipojawiałasięwprzestrzeni
politycznejnarracjakonkurencyjna,wypracowywanaiHdojrzewająca”oddłuż-
szegoczasu,ajeszczeprzedpublicznąinauguracjąpoddawanapróbiewdro-
żenia,instalowaniawświadomościspołecznej.Projekttenuzyskiwałwsparcie
zestronyludzi,którzyniebyli,aprzynajmniejnieczulisiębeneficjentami
dotychczasowegomodelurządzenia.
Współcześniewidaćwyraźnie–takżewPolsce–przejawykryzysunarracji
liberalnej,awistocieneoliberalnej.Zasadypomocniczościisubsydiarności
sąwypieraneprzezzałożeniadoktrynywszechobecnościiomnipotencjipań-
stwa.Nadaktywnośćpaństwawróżnychsferach(administracyjnej,gospodar-
czej,politykikulturalnejetc.)świadczyotym,żecentralizacjajestzpunktu
widzeniarządzącychbardziejatrakcyjnaniżdecentralizacjaidekoncentracja
terytorialna.Kształtujesięsystemwartości,wktórymsprawiedliwośćokazuje
sięważniejszaodpraworządności,akoncepcjiwzmacnianiawspólnotowości
ponadnarodowejiponadpaństwowejprzeciwstawianesąprojektyeksponujące
koniecznośćpielęgnowaniatożsamościnarodowejipaństwowej.
ObecniewPolscenasilasięchaosprawny,społeczeństwojestgłęboko
i–jaksięzdaje–trwalepodzielone,wykazujecechyanomii.Trzebajednak
pamiętać,żetegorodzajuzjawiskawystępujątakżepozanaszymkrajem.Mimo
żewieluludzizdajesobiesprawęzpowagisytuacji,niktnarazieniewskazał
skutecznegoremedium.Niewidaćnahoryzoncienowejcałościowejnarracji
ideologicznejczydoktrynalnej,którabyłabyukierunkowananaintegrowanie
potrzebteraźniejszościiprzyszłości,aprzytympozwalałaludziomispołeczno-
ściomzachowaćpoczuciebezpieczeństwawszybkozmieniającymsięświecie.
Indywidualnąizbiorowąreakcjąnaniepewność,rozchwianierzeczywistości,
załamaniesięładuaksjonormatywnegosąnegacja,protest,gniew.Można
jużmówićogniewiejakozjawiskuglobalnym8.Agresjawypieradeliberację.
Wtejsytuacjiinicjatywęprzejmująwniektórychpaństwachpopuliści,zwo-
lennicyróżnychkoncepcjizachowawczo-zaściankowychżywiącychsięsenty-
mentaminarodowymiozabarwieniunacjonalistycznym.Lansowanesątezy
onieuchronnościutrzymywaniasięwświecieróżniccywilizacyjnych,głoszące
koniecznośćbezwarunkowejobronynarodowejireligijnejtożsamościdanego
państwa.Niewydajesię,abytowłaśniedokoncepcjizachowawczo-zaścian-
kowychmiałanależećprzyszłość.Wdłuższejperspektywieniedasięich
bowiempogodzićznieodwracalnyminastępstwamiglobalizacjiorazintegra-
cjiponadpaństwowejiponadnarodowej.Ajednaktowłaśniehasłaobrony
przedinnymimogąwpołączeniuzpopulistycznymukierunkowaniempolityki
wyznaczaćbiegzdarzeńwkrótko-czynawetśrednioterminowejperspekty-
8
Zob.P
.Sloterdijk,Czasigniew,Warszawa2011.Niemieckifilozofposługujesięokreśleniem
Hbankigniewu”.
