Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Charakteriznaczenieinstytucjiombudsmana...
współczesnegoombudsmana.Brakktórejkolwiekznichstawiapod
znakiemzapytaniamożliwośćuznaniadanegoorganuzamieszczący
sięwpojęciuombudsmana.Itak,popierwsze,jesttosamodzielny
organpaństwowy,oddzielonywsposóbwyraźnyodadministracjii-
downictwa,zwykleopierającyswojeistnienienanormachkonstytu-
cyjnych.Podrugie,uznaje,żejesttoorganpowiązanyzparlamentem,
przyczympowiązanietomazregułycharakterstrukturalny,gdyż
wwiększościpaństwombudsmanjestpowoływanyprzezparlament,
azawsze-charakterfunkcjonalny,bowiemzadaniaombudsmana
mieszcząsięwewnątrzfunkcjikontrolnejparlamentu.Potrzecie,
przyjmuje,żejesttoorganodwojakichzadaniach:primo-wysłuchuje
skargobywatelinanieprawidłowedziałaniaadministracji,aniekiedy
isądownictwaorazpodejmujeodpowiedniekrokiwcelunaprawienia
tychnieprawidłowości;secundo-informujeparlamentiopiniępub-
licznąostanieprzestrzeganiaprawawfunkcjonowaniuadministracji.
Dodaćnależy,żezainteresowaniaombudsmananieograniczająsię
tylkodokontrolilegalności,możeonrównieżbadaćsłusznośćczy
sprawiedliwośćkwestionowanychrozstrzygnięć.Iwreszciepoczwar-
te,jesttoorgandziałającywsposóbmałosformalizowany,adzięki
temułatwodostępnydlaobywatela.Postępowanieprzednimzreguły
niepodlegażadnymopłatom,ajedynymwymogiemformalnymzwią-
zanymzezłożeniemskargimożebyćjejformapisemna(np.wAr-
gentynie
67iIslandii),jednakwniektórychkrajachdopuszczalnajest
oprócztegotakżeiskargaustnazłożonawbiurzeombudsmana(np.
wPolsce).Rzecznikmazwykleswobodęwdoborzesprawdopodjęcia
interwencjiipozbawionyjestsamodzielnejwładzyichrozstrzygania.
Ombudsmanzregułynierozstrzyganapływającychdoniegoskarg,
aledysponujemożliwościamiustaleniarzeczywistegostanurzeczy
wpostacinp.dostępudoakt,dokumentów,wizjilokalnychitp.Jedynie
wnielicznychkrajach,np.wAustriiczyIslandii,mauprawnieniedo
udzielaniazaleceńinnymorganompaństwowym.
Sposóbadaptacjiprzezposzczególnekrajemodeluszwedzkiego,
uznawanyzapierwszywhistoriimodeltejinstytucji,doprowadził
67Zob.szerzejnatematinstytucjiombudsmanawArgentynieA.Zieliński,Kon-
cepcjeurzęduombudsmanawPolsceiwArgentynie(w:)K.Complak(red.),Europa
Wschodnia-AmerykaŁacińska.Pozycjajednostkiisystemurządu...,s.411in.Zgodnie
zpostanowieniamiart.19ustawyz1grudnia1993r.outworzeniuDefensordelPueblo
wymagasięzachowaniaformypisemnejskargi,wprzeciwieństwiedopolskiejustawy
oRPO,któradopuszczaskładanieskargzarównopisemnie,jakiustniewbiurzeRPO.
44