Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wojewodę,dziedzicalicznychwłości,oburzały
oczywiścieuroszczeniaigwałtyzbuntowanego
chłopstwa.WlistachdokolegówzwałKisiel
ChmielnickiegobuntownikiemiTamerlanem,amożemy
byćpewni,żeczyniłtopoczęściszczerze.Wzywał
dorozsądkuiukładów,leczjednocześniezalecał
szykowaćwojsko.Pomimotowszystko...„PanKisiel
wtraktatachekskuzujezłościkozackieitymtraktaty
stanowi;iwrogówtłumaczyjakoRusin”–napisano
czarnonabia​łymwroku1648.
WielkipankochałUkrainęprawosławnąiruską.
TogomoralniełączyłozBohdanemChmielnickim,nawet
zMaksymemKrzywonosem.Gdybywsenaciezasiadało
więcejtakichjakAdamKisiel,gdybyniespolszczylisię
doszczętnieZbarascy,ZasławscyiWiśniowieccy,
domowy,wewnętrznyspórRzeczypospolitejnigdybynie
przybrałformrównieostrych,niewyrwałbyzjej
or​ga​ni​zmuUkra​iny.
Pańszczyznadolegałabardzo.Pańszczyznanarzecz
ob​cychmowąiwiarąsta​wałasięnie​zno​śna.
Wdziedzinieniesprawiedliwościspołecznej
Rzeczpospolitanagrzeszyłanajwyżejtyleżcojejsąsiedzi.
Wbeznadziejnietrudnejsprawiezgodynarodówstały
przedniązadania,jakichniktnieznałiniemyślałnawet
sobiewytyczać.Niezdołałarozwiązaćichwpełni
iwporę,gdyżprzerastałyonemiaręmożliwości
ludz​kich...nietylkoów​cze​snych.
Nicniemogłozapobiectemu,żezachodniakultura
za​brałaUkra​iniewar​stwękie​row​ni​czą,ma​gnacką.
PrymasMaciejŁubieńskizaprosiłwięcZaporożców
doswegowicemonarszegostołu.Senatorowiedomyślili
siębystro,żeprzydługiezmusupertraktacjesejmowe
mogąobudzićpodejrzenianaUkrainie,pozbawionej
wiadomościzestolicy,apamiętającejlosNalewajki