Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
...ujrzano,żejużbynależałoprzestaćpowiększać
Rzeczpospolitą,któranapółnoczMorzemBałtyckim,
nawschódzCzarnym,napołudniezKarpatamigraniczy;
żeraczejnależyczuwaćnadzachowaniemdawnychniż
nadzdobyciemnowychposiadłości[...]zbytmałeizbyt
obszernepaństwazarównosąpełneniedogodności.
Tosamoprzekonaniewyczytaćmożnazniektórych
szczęśliwiezachowanychzabytkówpublicystyki.Niczego
innegoniegłosiłwgruncierzeczyAndrzejFrycz
Modrzewski,kiedyostrzegałZygmuntaAugusta,żeci,
którzysięnaościennekrólestwałasili,swojewłasne
narażaliczasemnabezmiarniebezpieczeństw.
Wspomnianyjużprzekład
Etiopik
poświęciłStanisław
Warszewickiswemumonarsze,ZygmuntowiAugustowi.
Drukowanadedykacjapotępiawojnyizabory,sławi
pokój.PrzyrodnibratStanisława,Krzysztof,wydałjakiś
czaspóźniejksiążkęodyplomacji.Napisałwniej
dosłownie:„Jesteśmywszyscyobywatelamiświata
iobowiązkiemnaszymjestwzajemniesobiepomagać”.
Nastrojekrajuzastanowiłynuncjuszapapieskiego
JuliuszaRuggieri.Kazałymuprzewidywaćznaczne
kłopotyRzeczypospolitej.Jejwschodniapołać–Wielkie
Księstwo–odwiekówwszakuwikłanabyławspór
zMoskwą,„którejprawaiporządkimająpowiększej
częściwojnęnacelu”.
Stanowczy,skamieniałypacyfizmszlachtynadawałton
naszymdziejomijaknajpoważniejwpłynąłnaichbieg.
Pragnieniepokojuodwschodupodyktowałoongi
PolakomdecyzjęuniizLitwą.Onorównieżzaliczałosię
dowytycznychpostępowaniapodczaszjazdów
elekcyjnych,protegowałojednych,degradowałoinnych
kandydatówdokorony.
OddawnajużwłaściwiebyłaRzeczpospolitapaństwem
