Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
innych,niweczyćrównowagimozolniewytworzonejpracą
stuleci.Wpaństwie,którezarównoswoi,jakobcydość
beztroskozowiądziś„Polską”,przypominającsobie
czasemconajwyżejoLitwie,wpaństwietymuschyłku
dobyjagiellońskiejnajpotężniejszamagnateriatobyła
samaszczeraRuśprawosławna.Wśród
najwielmożniejszychprymdzierżyliOstrogscy,Zbarascy
iSłuccy,wywodzącyswezatwierdzoneprzezunię
lubelskątytułyksiążęcejeślinieodRuryka,
toprzynajmniejodpotomkówGiedymina.Ostrogscy
zZasławskimi,aZbarascyzWiśniowieckimitworzyli
właściwietesamerody,itoliczącpomieczu!Ponich
dopieroszliRadziwiłłowiezeswymiogromnymi
włościamiwokółBirż,Ołyki,Nieświeża,Szydłowca,
Pacanowaorazześwieżutkąmitrąotrzymaną
odcesarza.Imgłębiejwdół,tymrojniejbyłonadrabinie
owejhierarchiiodkoroniarzy,Polakówwłaściwych,
którzywtymczasieczulisięwrenesansowejEuropiejak
usiebiewdomuiuznanijużprzezniązostalizanaród
kulturalniedojrzały.
Mogli–owszem–kniaziowieWiśniowieccy
przyjmowaćjęzykpolskiiobyczaj,wprzyszłościnawet
wiaręzmienićnałacińską.Niemoglibyuznać
zaMiłościwegoPanapółpankazKorony,naktórego
nawetzbiednialiWoronieccyspoglądalizgóry,jako
natakiego,cosięniewywodziodstarodawnych
dynastów,apodwzględemstanurównyjestbyle
szlachetceznadŚwidra.
Polskawłaściwaznajdowałasiępodówczasuszczytu
swejhistorii.Politycznierzeczbiorąc,stanowiłaczęść
składowąpaństwa,którewedługmocnouproszczonej
arytmetykiwspanialenazywanoRzecząpospolitąObojga
Narodów.DwarównorzędnepodmiotyzawarływLublinie
ostatecznąunię–stądmiano.Alewszyscyprzecież
zdawalisobiesprawę,żenarodówwprawdziwymtego
