Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
WojciechDoliński,JerzyŻurko
wnaukachprzyrodniczych.Chodzimianowicieorozumienie(Verstehen)trakto-
wanenietylkojakocentralnaprocedurawstrukturzehumanistycznegoprocesu
badawczego,umożliwiającadocieraniedoludzkiejświadomości,alerównieżjako
kontynuacjanpewnychsferpoznaniapotocznego”(Mokrzycki1971:34).Wprowa-
dzanastowobszaryinterpretacjiiproblemrelacjimiędzyautoremijegodziełem
(tekstem),atakżemiędzyowymtekstem(zautoremwntle”)iodbiorcą,badaczem
dokonującymprocedurhermeneutycznychnaowymtekście.
Jedenzciekawszychaspektówdotyczymożliwościanalizyzapisuprzyzało-
żeniu,żezawartewnimautorskieopisydoświadczeń,choćtradycyjniewidziane
jakoliniowe,potraktujesięjednakjakprzestrzennendiagramytwórcy”,wktó-
rychnarratornniemusiałbyjużpostrzegaćswejprzeszłościjakoformynitkowa-
tej,leczjakotrójwymiarowąbryłę,wewnątrzktórejmógłbywędrowaćdowoli,
niepomnyśmierci”(Sturrock2009:144).Wzwiązkuzwielościąstrukturświata
przeżywanegooraz,tymsamym,możliwościąichwielowymiarowegoopisu,
zadaniebadaczapoleganagraficznymzrekonstruowaniuelementówowejbryły.
WpodobnymkontekścieinspirującesąrozważaniaAlfredaSchütza,którywcelu
zobrazowaniazatopieniaczłowiekawświeciewielopoziomejwiedzy,posługuje
sięterminologiązzakresukartografii.Piszeonhipsograficznychliniachkontu-
rowychistotności”(Schütz2008:214),sugerując,żeintensywnośćorazzakres
aktualnychipotencjalnychpólaktywnościjednostkimożnawyrazićprzezana-
logiędopostępowaniakartografa,którynłączypunktyotejsamejwysokościza
pomocąliniikonturowych,abyodtworzyćwadekwatnysposóbkształtgóry”
(Schütz2008:214-215).Człowiekwkażdymmomenciedoświadczazatem
światawustrukturyzowanychwarstwachistotności,wymagającychodniegoza
każdymrazeminnegopoziomuwiedzy.Owepoziomysątakanalitycznieważne,
gdyżgraficzneujęcieistotnościnniejawinamsięjakojeden,zwartyobszar,
leczraczejjakowielośćobszarówrozproszonychnamapie,gdziekażdyposiada
odmiennyrozmiarikształt”(Schütz2008:215;por.Schütz1985:275).Poprze-
cinaneliniamiistotnościowymipolawiedzyskładająsięznakładającychsięna
siebielubsąsiadującychobszarów,pomiędzyktórymi,coistotne-jakpodkreśla
samSchütz-znajdująsięnstrefycałkowitejniewiedzy”(Schütz2008:215).
Schützniechciałnadmiernieprzeciążaćtychsugestywnychkartograficz-
nychodniesień.Zgadzamysięznim,tymbardziejże,popierwsze,wstosunku
dodziałańbadacza,którywtrakcieanalizytekstupostępujetak,jaktenkartograf,
należałobyprzyjąćwieledodatkowychzałożeńdotyczącychchoćbynakładania
sięwiedzypotocznejinaukowejwprocesiepodejmowanychprzezniegodecyzji
badawczych12.Podrugie,wkontekścieróżnychelementówtekstu(np.postaci,
12Zpunktuwidzeniadziałającegowcodziennymżyciuczłowieka,jegowiedzajeststopnio-
walna,jestnoczymś”lubdotyczynzaznajomieniasięzczymś”;pozatymjestniespójna,częścio-
wojasna,orazniejestwolnaodsprzeczności(Schütz2008:214,215).Wymienioneprzykładowe
