Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
SądNajwyższyStanówZjednoczonychAmeryki
nalnekierującesędziami18.Rozważaniatebędąprzyczynkiemdoanalizynatemat
dwóchwiodącychnurtówsędziowskichzwiązanychzaktywnościąinterpretacji
konstytucji:nurtuzwiększonejaktywności(judicialactivism)oraznurtupowścią-
gliwości(judicialrestraint).Właściwebadaniabędąjednakdotyczyćpraktycznego
wpływurząduamerykańskiegonakonkretnedecyzjepodejmowaneprzezsędziów.
Zostanieprzybliżonyurząddoradcyprawnegorząduijegobezpośredniwpływna
działalnośćSąduNajwyższego.Urzędnikten,nazywanyczęstodziesiątymsędzią
SąduNajwyższego19,mabezpośrednikontaktzsędziami,argumentującwszystkie
sprawywimieniuStanówZjednoczonych,zarównojeślipaństwoamerykańskiejest
stronąsporu,jakijeśliniąniejest.Tadrugaokolicznośćnastępujewprzypadkuwy-
stąpieniawroli„przyjacielasądu”(amicuscuriae),kiedytodoradcaprawnywimie-
niurząduprzedstawiaargumentyzaktórąśzestronsporu,zewzględunaważny
interespaństwawosiągnięciukonkretnegorozstrzygnięcia.Autordokonazatemana-
lizylicznychdokumentówamicuscuriae,wpływającychdoSąduwimieniuStanów
Zjednoczonychorazgrupinteresuiorganizacjipublicznych,wceluzbadania,naile
ichargumenty,częstoocharakterzepolitycznym,wpływająnaprocespodejmowania
decyzjiprzezsędziów.
Ostatnirozdział,EwolucjaSąduNajwyższegowamerykańskimsystemiewładzy,
jestzjednejstronypodsumowaniemwnioskówwynikającychzbadańprzeprowa-
dzonychwewcześniejszychrozdziałach,alezdrugiejstronymaonukazaćproces
ewolucjipozycjiSąduNajwyższegowamerykańskimsystemiekontroliirównowa-
gi.WhistoriiSąduNajwyższegomożnabowiemdostrzeckilkaistotnychprzeło-
mowychmomentów,którewpłynęłynarozwójtejinstytucjiijejwiększywpływna
relacjespołeczne,gospodarczeipolitycznewpaństwie.Celemautorajestokreśle-
nie,jakietobyłymomentyiczyichnastąpieniebyłowynikiemdziałalnościsamych
sędziów,czymożeskutkiemdziałańczynnikówzewnętrznych,takichjakprzemia-
nyspołecznelubzwiększonewpływyinstytucjipolitycznych.Dodatkowo,poprzez
określeniewspółczesnejpozycjiSąduNajwyższegowamerykańskimsystemiewła-
dzy,autormanadziejęnawyznaczeniemożliwychkierunkówprzemiantejinstytucji
wprzyszłości.Odpowiedźnatoiinnepytaniawynikającezanalizysprowadzasiędo
ostatecznegoustalenia,czyprawotwórczarolasędziówSąduNajwyższegoStanów
Zjednoczonychpozwalanauniknięcieichuczestnictwawprocesachpolitycznych.
18
Szerzejnatentematpor.J.A.Segal,H.J.Spaeth,S.C.Benesh,TheSupremeCourtinAmeri-
canLegalSystem,CambridgeUniversityPress,NowyJork2005,s.19–40;Ch.Wolfe,HowtoRead
theConstitution:Originalism,ConstitutionalInterpretationandJudicialPower,Rowman&Littlefield
Publishers,Lanham1996.Największeznaczeniedlaanalizybędąmiałypopularneobecnieteoretyczne
modelepodejmowaniadecyzjiprzezsędziów,jakmodelideologiczny(attitudinal),opartynarozsądku
(reasonable),czymodelesięgającedozamiaruojcówzałożycieli(oryginalizm,tekstualizm).
19
Określenietopojawiasięm.in.wopracowaniuLincolnaCaplanaTheTenthJustice...
