Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
SądNajwyższyStanówZjednoczonychAmeryki
dziegobędzieprawem,atomożeprowadzićdostanuzniewolenia”33.Wpodobnym
toniewypowiadalisięsędziowieinnychkolonii,dlatego,jaktwierdziR.Berger,dla
wielukolonistówfunkcjasędziegobyłazaprzeczeniemfunkcjiustawodawcy,który
sammiałdecydowaćotym,czymjestprawo34.Pomimotychgłosównieprowadzo-
noożywionejdyskusjinatematrzeczywistejrolisędziówwkoloniachiwiększość
znichwpraktycełatwoadaptowałasiędoroliprawotwórczejnadanejimprzezdzie-
dzictwoangielskiegosystemuprawnego.
Wartosięzastanowić,skądkoloniściczerpaliwiedzęnatematprawaangielskie-
go,skorosądykolonialneniezawszepodejmowałydecyzjezgodnezangielskimi
precedensami,czasemtworzącwłasne,noweregułyprawnewwynikuzmieniają-
cychsięokolicznościdanejsprawy.Należypodkreślićznajomośćwieluźródełpisa-
nychstanowiącychpodstawęangielskiejmyśliprawnej,którewróżnejformiedocie-
rałydoludnościkolonii,aprzedewszystkimdotych,którzybyliodpowiedzialniza
kształtowanieichsystemuprawnego.Ztejperspektywyznanebyłytakiedokumenty
jakchoćbyWielkaKartaSwobód(MagnaCarta,1215)czyPetycjaPrawa(Petition
ofRight,1628),zdrugiejzaślicznekomentarzenatematprawaangielskiegoijego
instytucjipióraH.BractonaczyE.Coke’a35.Jakzostałojednakwcześniejwykazane,
znajomośćtychprzepisównieoznaczałaichbezpośredniejimplementacjidokolo-
nialnegoporządkuprawnego,czemuwyraźniesprzeciwiałasięKorona.Tymczasem
największywpływnawiedzękolonistównatematprawaangielskiegozpewnoś-
ciąodegrałyKomentarzePrawAngliiW.Blackstone’a,wydanewAngliiwlatach
1765–1769iopublikowanewkoloniachwlatach1771–1772,stanowiącegłówne
odniesienieczłonkówpóźniejszejkonwencjikonstytucyjnejpodczasdyskusjinate-
matrecepcjiprawaangielskiego36.Samekolonieposiadaływłasneaktyprawne,od
licencji(charter)nadającejimformalnepodstawyprawnedofunkcjonowania,przez
gwarancjeprawobywatelikolonii,takiejaksłynnyZbiórWolności(BodyofLiber-
ties)wprowadzonywkoloniiMassachusettsw1641rokuczyKartaPrawiPrzywi-
lejów(CharterofRightsandPrivileges)dlaPensylwaniiz1701roku37,ażdogene-
ralnychdokumentównazywanychkonstytucjami.Nieulegajednakwątpliwości,że
większośćztych„konstytucji”byłakształtowanawzgodziezwoląkróla,cowynika
zfragmentówdziełaBlackstone’aopisującychspecjalnekomisjedziałającewimie-
niuKoronywcelustrzeżenia,abyprawotworzoneprzezkolonistówbyłozgodne
zustawodawstwemangielskim38.
PoogłoszeniuDeklaracjiniepodległościorazuchwaleniuArtykułówKonfede-
racjistanywprowadziływżycieswojewłasnekonstytucje,któremimoantyangiel-
skiegocharakteruwwiększościuznawałycommonlawzaobowiązującysystem
33
R.Berger,DeathPenalties:TheSupremeCourt’sObstacleCourse,HarvardUniversityPress,
Cambridge1982,s.80.
34
Ibidem,s.83.
35
R.Tokarczyk,Prawoamerykańskie,ZakamyczeKantorWydawniczy,Kraków1998,s.27.
36
Ibidem.
37
Szerzejnatentematpor.B.Schwartz,TheGreatRightsofMankind:AHistoryoftheAmerican
BillofRights,Rowman&Littlefield,Boston1992,s.51.
38
W.Blackstone,Commentaries…,s.108.
