Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
15
Wkolejnychsześciuksięgachnastępujeprzedstawieniewszystkichwystęp-
kówchrześcijan,któresłusznieściągnęłynanichsądBożyikarę.Księgatrzecia
traktujeobrakumiłościbliźniego,czwartaomawiachciwość,morderstwa,nie-
rząd,uciskbiednych,pogardędladobra,krzywoprzysięstwo,wpiątejjestmowa
opowstaniubagaudówijegoniesprawiedliwymstłumieniu,księgaszóstatrak-
tujeowidowiskachizabobonach,siódmaonierządzieipysze,wreszcieksięga
ósmaobałwochwalstwieizłymobchodzeniusięzesługamiBoga.Ósmaksięga
urywasiępokilkurozdziałach.Niewiemydokładnie,czywtensposóbsamSal-
wianzakończyłswojedzieło,czyteżtekstDegubernationeDeizostałuszkodzony
wtradycjirękopiśmienniczej.Salwiancałąswąwypowiedźilustrujelicznymi
konkretnymiprzykładamizezłegożyciareligijno-moralnegochrześcijaninie-
sprawiedliwychstosunkówgospodarczo-społecznych.Stawiatakżeprzykładowo
tezę,żezdobycieprzezbarbarzyńcówtakznakomitychmiastchrześcijańskichjak
KartaginaczyTrewirjestwyrazemteraźniejszegosąduBożegoikarydlachrześ-
cijan.WtejczęścidziełaSalwianporównujetakżeobyczajeRzymianibarbarzyń-
ców,wskazującnamoralnąwyższośćtychostatnich.
Salwianniezamierzałnapisaćobiektywnego,historycznegodziełanaukowe-
go,lecznapodstawiepewnejograniczonejwiedzyoimperiumrzymskimilu-
dachbarbarzyńskichnapisałapologięhistorii,wktórejdokonałpewnejklasyfi-
kacjiobyczajówiwartości42.DegubernationeDeijestjednakdokumentem
bazującymnahistorii,doniejsięodwołującymiztegopunktuwidzeniacałość
dzieła,którestanowiocenęsytuacjipolitycznejispołecznej,zawierapewną
ilośćinformacjiporozrzucanychtuiówdzienastronachtegodzieła.
Nakoniecpostawmypytanieoprzesłanie,zjakimzwracasięSalwiando
swoichczytelników.Możnajeująćnastępująco:nieszczęścieobecnegoczasu
jestkarąBożą,któraniszczygruntownieniesprawiedliwespołeczeństwojak
równieżwielkąrzeszęzatwardziałychgrzeszników.Azatemtakżeutwórtenjest
jednymwielkimwezwaniemchrześcijandonawrócenia.
4.Korespondencja
PozostałapoSalwianiezMarsyliikorespondencjaprzedstawiasiębardzo
skromnie,zwłaszczajeślisięjąporównazespuściznąepistolograficznątakich
autorówjakCyprian,Hieronim,Ambroży,AugustyniGrzegorzWielki.Niema
takżeona,jakjesttowprzypadkupowyższychautorów,jakiejświększejwarto-
ścihistorycznej.ListySalwianawskazująnam,jakpowiedziano,naniektóre
elementyjegobiografii,sąświadectwemjegojęzykaistylupisarskiego,atakże
wskazująnaduchaczasu,wktórymżył.
42Zob.H.R.Drobner,LehrbuchderPatrologie...,s.399.