Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Nieulegawątpliwości,żewcałokształciewpływówidoświadczeńroz-
wojowychjednostki,wprocesachrozwoju,wychowaniaioddziaływaniana
zmianęjejosobowościdecydującąrolęodgrywarodzina.Stanowionaważny
składnikśrodowiskażyciaczłowiekaorazczynnikwarunkującyjegorozwój
(zob.Marynowicz-Hetka1987;Tyszkowa1988).Towłaśniewrodziniekształtują
siętreścipodstawowychdoświadczeńżyciowych,wyobrażeniaczłowieka
oświecieiwłasnymwnimmiejscu,stosunekdoświatazewnętrznego,jak
isamegosiebie(Markocki2000,Kukułowicz2004).
Rodzinajakośrodowiskowychowawczejestterenemzdobywaniaprzez
dzieckobogatych,azarazemspecyficznychdoświadczeń,którychźródłemjest
przedewszystkimzachowanieobojgarodziców,ukierunkowanenadziecko
bezpośrednioipośrednio(Bartel1996).Specyfikarolirodzinywkształtowaniu
siępostawiosobowościdzieckawynikaprzedewszystkimzfaktu,żeoddziałuje
onawokresie,wktórymjednostkajestnajbardziejplastycznaipodatnana
wpływyotoczenia.Wrodzinie,bardziejniżwjakiejkolwiekinnejgrupiespo-
łecznej,dokonujesięciągły,niezmiernieważnyiintensywnyprzepływnaj-
różniejszychuczuć.
Analizującrozwójdzieckawkontekścierodziny,należypodkreślićbardzo
istotnyfakt–interakcje,wjakichuczestniczyonowrodzinieiwyznaczaneprzez
niąstosunkimiędzyosobowestanowiąprototypwzorówinterakcjiprzenoszo-
nychdośrodowiskpozarodzinnychorazwarunkujązdobywanieokreślonych
doświadczeńżyciowych.Rodziceiosobyznajbliższegootoczeniadostarczają
dzieckuwzorówzachowań,zktórymimożesięonoidentyfikować,apoprzez
stawianiedzieckuoczekiwańsprawiają,żezchwiląinternalizacjitychocze-
kiwańwzbogacasięobrazdzieckaonoweschematyreagowania(Behrends,Blatt
za:Rostowska1995;Niewęgłowski1999).
Pomimoiżoczywistywydajesięfakt,żewiększośćrodzintworząosoby
związaneuczuciemmiłości,tojednocześniebadacze(zob.A.Piekarska,
R.J.Gelles,C.P.Cornell)sązgodnicodotego,iżwłaśnierodzinajestmiejscem,
wktórymdochodzidoniespotykanychwinnychśrodowiskachaktówskrajnie
negatywnejprzemocy.Wwieluspołeczeństwach„ludzieczęściejsązabijani,
brutalnieatakowanifizycznie,bici,[...]wewłasnychdomachprzezczłonków
rodzinyniżgdziekolwiekindziejiprzezkogokolwiekinnego”(Gelles,Cornell,
