Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.3.MODELEPRZEDSIĘBIORSTWAIOTOCZENIA
Ekonomiajakonaukarównieżdążydoróżnorakiegozdefiniowaniaproblematyki
funkcjonowaniaprzedsiębiorstwa.Każdezpodejśćodzwierciedlatylkojedenaspekt
funkcjonowaniaistosujewłaściwydlasiebiesposóbanalizyijęzykopisu.Możnazatem
wyróżnićwjejobrębiemodele35:
-ekonomiczny-wywodzącysięzmikroekonomiiitradycyjnejteoriiprzedsiębiorstwa,
-finansowy-bazującynaanaliziefinansowej,
-produkcyjny-wywodzącysięznauktechnicznych,organizacjiprodukcji,cybernetyki,
-organizacyjny-bazującynateoriiorganizacjiizarządzania,teoriipodejmowania
decyzji,
-prawny-uwzględniającyprawocywilne,handlowe,publiczne,
-behawioralny-bazującynasocjologiiorganizacji,psychologii(socjo‑psychologiczny),
-etyczny-bazującynaetycebiznesu,socjologiikultury.
Analizępodejśćmetodologicznychdoprzedsiębiorstwatrzebauzupełnićoteo‑
rieuwzględniającezachowaniaprzedsiębiorstwa.Analizaneoklasycznaspotykałasię
zzarzutempraktykówdotyczącymnieuwzględnianiawswychmodelachbogatychrela‑
cjizotoczeniem.Stądteoriealternatywnewprowadzajądomodeluzmienneocharakte‑
rzejakościowym,awięcniewymiernym.Donichzaliczyćmożnateorie36:
-innowacjiiprzedsiębiorcySchumpetera,
-teorięinstytucjonalistówamerykańskich,
-teorienowejekonomiiinstytucjonalnej,będącepróbąsyntezykoncepcjikosztów
transakcyjnych,kontraktów,agencji,szkołyprawwłasności,
-koncepcjękosztówtransakcyjnychR.Coaeʼa,
-kontraktualnąA.AlchianaiDemsetza,
-agencji,
-blokteoriimenedżerskich,
-behawioralne,biologiczneorazcyklużyciakładącenacisknaszukaneiosiąganie
zmiennejwczasierównowagiprzedsiębiorstwa.
Wśródpodejśćmetodologicznychdoprzedsiębiorstwawskazaćnależypodej‑
ściesystemowe,jakonajbardziejuniwersalne.Podejścieto,jakonarzędziełączące
specjalistówzróżnychdziedzin,opisującprawidłowościwystępującewrzeczywi‑
stościgospodarczejjestużyteczne,ponieważpopierwsze-uwzględniającwielo‑
płaszczyznowąidentyfikacjęsystemów-odwołujesiędozasadporządkującychich
funkcjonowanie,azatemwyjaśniaprzeszłośćipozwalanapredykcjęprzyszłości.
Podrugie-poprzezsystemoweujmowanierzeczywistościpozwalanaskupieniesię
narelacjach,dajeszansęwielosektorowegorozchodzeniasięwprzyszłościpodsy‑
stemówwprzestrzenisferycznej.Ogólnateoriasystemówpowstałajakonarzędzie
poszukiwaniaizomorfiipojęć,modeliiprawwypracowanychwwieludyscypli‑
nachnaukizajmującymisięorganizmami,mechanizmamiisystemamispołeczny‑
mi.Podejścietowprowadziłorównieżholistycznespojrzenienaorganizacje,pod‑
kreślającwspółzależnościwszelakichsystemówiichpodsystemóworazbazuje
35T.Gruszecki,op.cit.,s.37.
36Ibidem,s.123i193.
25
