Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
szykanyiodwetzestronynowejadministracji.Wtychwarunkachstraty
obozunarodowegowwyborachsamorządowychlat1927-1929wporów-
naniuzokresempoprzednimbyłystosunkowonieduże8.Istotnymnovum
byłowejściedoakcjiobozusanacyjnego,którypotraktowałwyborylokalne
jakopróbęsiłprzedwyboramidosejmuisenatu.
Transformacjasystemupolitycznegopomaju1926iwygranychprzez
BBWRwyborachparlamentarnych1928r.polegałanawejściurównieżdo
samorządówzwolennikówobozusanacyjnegoitzw.bezpartyjnych(kosztem
ugrupowańopozycji).Zjawiskorosnącejnbezpartyjności”(obokm.in.uży-
ciaadministracjiwzwalczaniuopozycji)świadczyłoodeformacjioficjalnej
scenypolitycznejisystemupartyjnego.NarodowaDemokracja,jaktego
dowodzijejprogramz1928r.orazaktywnyudziałwdebaciepublicznej,
miałapoważnezamiaryracjonalizowaniasystemupolitycznegoIIRP
,wtym
równieżsamorządu.Niegodziłasięjednaknatrudnedoprzyjęciareguły
grydyktowaneprzezobózrządzący,azwłaszczanaokazywanąjejwrogość.
Bilanszdeformowanychwpoważnymstopniuwyborówsamorządowych
zlat1933-1934,oczywiściewtejsytuacjiprowizorycznyiroboczy,przed-
stawiłJanBorkowskiwswoimzestawieniuwynikówz467miastzczterech
faztejelekcjiizewszystkichczęściPolski.Otóżna8276mandatówogółem
BBWRmiałzgromadzić4559(55,1%),SN-1183(14,3%),PPS-415(5%)9.
Wekstremalnychwarunkachtychwyborówwynikosiągniętyprzezobóz
narodowy,choćniejestażtakimponujący,jaktogłosiłaendeckaprasawbie-
żącejpropagandzie,możeuchodzićzakorzystny.Przeprowadzonewybory
pozwoliłyendecjizaznaczyćswąobecnośćwżyciupolitycznymwPolsce,
anawetpozytywniesięwyróżnićnatledopuszczającychsięoszustwnsana-
torów”isłabnącejkonkurencji.
8
Np.wWarszawiekandydaciNDotrzymali47mandatów(14mniejniżw1919r.)
w120-osobowejRadzieMiejskiej.Kolejnemiejscauzyskałylisty:PPS-28,sanacja-16,
blokżydowski-15.Wprzeprowa-dzonychod8majado20lipca1927rokuwyborachw69
miastachimiasteczkachzwojewództw:warszawskiego,łódzkiego,kieleckiego,lubelskiego,
białostockiego,wileńskiegoiwołyńskiego,wybranołącznie1597radnych,wtejliczbiebyło
490radnychNDiChD,402reprezentowałomieszczaństwożydowskie,371-PPS,115-
BundiPoalejSyjon,90-sanację.StratyZLNnawsibyłyteżraczejniewielkie.
9
Ponadto:NPR-112(1,4%),ChD-73(0,9%),SL-42(0,5%),KPP-17(0,2%),nBez-
partyjni”-160(1,9%).Osiemww.ugrupowańuzyskało6561mandatów(79,3%),apozo-
stałemandatyprzypadły:Żydom-1430(17,2%),Ukraińcom-166(2%),Niemcom-79
(1%);nInni”uzyskali40mandatów(0,5%)-J.Borkowski,Samorządowewyborymiejskie
1933-1934,nZpolawalki”1976,nr3,s.68.
