Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
FILOZOFICZNEASPEKTY,KONTEKSTYIWYMIARYFENOMENUSAMOTNOŚCI
21
trudnoznaleźćadekwatnypolskiodpowiednik.Tytułemprzykładujedyniejetutaj
wyliczę:samość(aloneness),odosobnienie(solitude),osamotnienie(aloneliness),
samotność(loneliness),samotniczość(alonism),samotnizm(lonism),samotnictwo
(lonerism),odludność(reclusiveness),odseparowanie(seclusion),fizycznaispo-
łecznaizolacja(isolation),pustelniczość(desolation)orazsolipsyzm(solipsism)16.
Nadszedłstosownymoment,bypokusićsięotymrazemrealnądefinicję
samotności.Zgodniezniąsamotnośćjawisięjakotegorodzajuzaburzenierelacji
międzyjednostkąaznaczącymdlaniej,pozytywniewartościowanymiafirmo-
wanymukłademodniesienia(osobowym,społecznym,kulturowym,religijnym,
przestrzennym,historycznymczywkońcuprzyrodniczym),którebudziwniej
szczególnegorodzajudyskomfort,polegającynapoczuciu–niekoniecznieznaj-
dującympotwierdzeniewfaktach–opuszczenia,pozostawieniasobie,ztowarzy-
szącymmupoczuciembezradnościibeznadziei.
Dobraczyzłasamotność–wstronępuenty
Definicjatajednakniewydajemisięzadowalająca.Koncentrujesięonabowiem
wyłącznienanegatywnychaspektachsamotności,pomijajączupełniejuż
choćbysamąmożliwośćwystąpieniasamotnościbędącejprzedmiotemczyjegoś
wyboru,anawetpragnienia,wktórymujmujesięipotwierdzaniejakiedodatnie
jejwalory,przynaglającedostrzegającegojedojejafirmacji.Zaskakującodlanie-
którychmogąwtymkontekściewybrzmiećuroczystesłowawygłoszonewAfory‑
zmachomądrościżyciaprzezArturaSchopenhauera,którystwierdza:nKtozatem
zawczasuzaprzyjaźniłsięzsamotnością,ba,pokochałją,tenodkryłżyłęzłota”.
Problemwtym,nacozarazzwracauwagętensamfilozof,żenniekażdybynaj-
mniejtopotrafi”17.Wynikaztegoniezbicie,żeprzypisywanenaogółsamotności
znaczeniaiocenyniemającharakteruobiektywnego,leczwwydatnymstopniu
uzależnionesąodsubiektywnychwyroków.
Wtymmiejscunależywięckoniecznieodnotować,żesamotność,zracji
swojejfenomenalnejwielowyrazowości,pociągającejzasobąpolifoniczność
ichznaczeń,implikujetakżeniejednoznacznośćjejoceniustosunkowańdoniej.
Istniejewszak,jakgłositytułjednegozartykułówHenrykaSeweryniaka,dobra
izłasamotność18.Tujednakwartozachowaćdalekoidącąostrożność,zwłaszcza
wodniesieniudopróbistrategiinadmiernegoupozytywnieniasamotności.Uczula
nasnatonawetSchopenhauer,dlaktóregosamotność,jakjużzapewnezdąży-
liśmysięprzekonać,mimozdawkowychprzytoczeńistniejącychnatentemat
16Por.J.G.McGraw,IntimacyandAloneness,vol.1:IntimacyandIsolation,ed.B.V
.Rodopi,
Amsterdam–NewYork2010,s.17.
17A.Schopenhauer,Aforyzmyomądrościżycia,tłum.J.Garewicz,Warszawa2000,s.181.
18Por.H.Seweryniak,Dobraizłasamotność,nWięź”1997,nr10,s.34-41.
