Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Liberietlibri.Zwydawniczychdziejówś
17
motywówpodejmowaniategorodzajuwysiłkówprzezpotomków,jakiprześle‑
dzeniesposobuprezentacjipisarzaojcawlistachdedykacyjnych,poprzedzających
dziełaimprymowanewlatach161611650.NaprzypisaniaŁukasza1kanonika
warmińskiego1zwróconouwagęjużwXIXstuleciu.JakpisałBronisławCzar‑
nik,Łukaszsyntrzywydaniadziełstarostywasilkowskiegonzaopatrzyłdedyka‑
cjami,wktórychwyrażasięzeczciąsynowskąopismachojcaizdajesiębyćspad‑
kobiercąjegoprzekonań”14.Wowelistydedykacyjnewyposażonezostały:Rozmo-
waoelekcyjej,owolności,oprawie,iobyczajachpolskich(1616),DziejewKoro-
niePolskiej(1637)orazDrogadozupełnejwolności(1650)(ilustr.1).
ZażyciaŁukaszasynaukazałasięjeszczejednapracakrólewskiegobiblio‑
tekarza,wydobytazrękopisu:DemonSocratisalborozmowazłodziejazczar-
tem,bezinformacjiomiejscuwydania.Książkaniezostałazaopatrzonawadno‑
tacjeaniwtekstyramowe,którezwyklepomagająwskazaćinicjatoraimecena‑
sadruku.Badaczyzaintrygowałoprzytymsformułowaniezawartenakarcietytu‑
łowejedycji:nterazświeżowdrukpodanazpoprawą”[podkr.1A.S.],wktó‑
rymbyćmożenależałobydopatrywaćsięśladu,pozostawionegoprzezwydawcę.
Czyprowadziondopotomkówpisarza,czuwającychnadstarannościąipopraw‑
nościądruku?15Odpowiedźnatopytaniemusipozostaćwsferzedomysłów.Nie
wiadomotakże,komunależyprzypisaćzasługęwznowieniaDworzaninapolskie-
go.Edycja,któraw1639rokuopuściłatypografięAndrzejaPiotrkowczyka(oko‑
ło158111645),niezawierainformacjioinicjatorzedruku,nieprzynosirównież
żadnych,dodanychwXVIIstuleciu,elementówramowych16.
uwaginadziałalnośćZygmuntaŚwięcickiegoserdeczniedziękujęPanidrMariiBarłowskiej.War‑
toteżprzypomnieć,żeJanReinholdHeidenstein(161011673)opublikowałw1672rokudziełoswe‑
goojcaReinholdaHeidensteina(155311620)pt.RerumPolonicarumabexcessuSigismundiAugu-
stilibriXII.Por.H.Barycz:Szlakamidziejopisarstwastaropolskiego.Studianadhistoriografią
w.XVI1XVIII.Wrocław1981,s.67.
14B.Czarnik:ŻywotŁukaszaGórnickiego.Lwów1883,s.69.
15K.Estreicher(Bibliografiapolska.T.17.Kraków1899,s.252)podajedwawydaniadzieł‑
kaDemonSocratisalborozmowazłodziejazczartembezmiejscadrukuinazwydrukarni:z1624
iz1626roku.PodobneinformacjeznajdująsięwBibliografiiliteraturypolskiej.„NowyKorbut”.
T.2ś,s.218,orazw:I.Teresińska:GórnickiŁukasz.W:Dawnipisarzepolscyś,s.359.Zopisów
podanychprzezEstreicherawynika,iżadnotacjaznajdowałasięwedycjiz1626roku.Tymczasem
R.Pollak(Wstępś,s.40)nazwałnzagadkowym”dopisekwedycjiz1624roku.Podobniespra‑
węująłA.Gorzkowski(Zagadkidemonologii.„DemonSocratis”ŁukaszaGórnickiego.Kraków
1995,s.8):n[ś]niewiemy,cooznaczazagadkowydopisek:»zpoprawą«,umieszczonynakarcie
tytułowejpierwszegowydaniadialoguzr.1624”.Znanymiegzemplarztegodzieła,znajdującysię
wzbiorachBibliotekiXXCzartoryskich,jestzdefektowany1brakkartytytułowej.
16Por.Dworzaninpolski,ŁukaszaGornickiego.Teraznowoprzedrukowany.CumGratiaet
PrivilegioS.R.M.WKrakowie.WDrukarniejAndrzejaPiotrkowczyka,TypografaJ.K.M.RokuP.
1639.Interesującespostrzeżenianatematwydawniczejrecepcjidziełapor.:M.A.Wojtkowska-
-Maksymik:Jaksięwydajebestseller?Edycje„Dworzaninapolskiego”ŁukaszaGórnickiego
(MaciejaWirzbiętyiAndrzejaPiotrkowczyka)natleszesnasto-isiedemnastowiecznycheuropejskich
wydańwłoskiegopierwowzoru1„IlLibrodelCortigiano”BaldassarraCastiglionego.W:Biblilo-
gia.Problemybadawczenaukhumanistycznych.Red.D.Kuźmina.Warszawa2007,s.1311141.
2Sarmackieś
