Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
MAŁGORZATALEYKO
tępołudniowo-niemieckąodpruskiejprotestanckiej”13.Nato
rozdrobnienieśrodowiskowenakładałysiętakżepodziały
partyjne,wktórychkrzyżowałysięzkoleiinteresywyzna-
niowe,społeczne,regionalne.Wefekciepowiększałasię
rzeszaludzinieznajdującychdlasiebiemiejscawtradycyj-
nychśrodowiskach,ludzi,którzyczulisięwykorzenieni
iutracilipoczucietożsamościspołeczno-kulturowej.Dotyczy-
łotozwłaszczamłodegopokolenia,wchodzącegowżyciena
przełomiewieków.PodobniejakFuchswielumłodychludzi
porzucałoswojeciasneizastygłewdawnychformachśrodo-
wisko,alenieznajdowałodlasiebiemiejscagdzieindziej.
Pokolenieto,wychowanenawzniosłychideałachruchuna-
rodowego,literaturzeokresuklasycznegoiwielkiejsztuce
wzorowanejnamonumentalizmieantyku,widziałobankruc-
twoideoweswoichczasówiszukałooparciawnowychfor-
machkultury,wnowejsztuce.Odziedziczonepoprzodkach
przekonanieoNiemcachjakofinarodziekultury”okazywało
sięfrazesem,którynieznajdowałpotwierdzeniawrzeczywi-
stości.DlategowłaśnietakimhasłomjakVolksgemeinschaft
(wspólnotaludu)staranosięnadaćnowątreść:zjednoczenie,
któreniepowiodłosięnapoziomiepaństwa-narodu,chciano
zastąpićjednościąnapoziomiekulturynarodowej.
OparciemdlarozterekpokoleniowychFuchsabyłafilozofia
FriedrichaNietzschego,któryfistawiałdiagnozęwsposób
szokującyswoimradykalizmem.Żądałuświadomieniasobie
faktu,żeświatludzkiznalazłsięwaksjologicznejpustce,
zwanejodniedawnanihilizmem:chrześcijaństwo,postęp,
rozum,liberalizm,socjalizmtowszystkomartwewiary,nie-
zdolnejużdonadaniaświatuładuisensu.Stwierdzałtobez
żaluisentymentu”14.Diagnozataodnosiłasięzarównodo
uwikłanychwewłasneproblemyNiemiec,jakidocałejEu-
ropy,zdezorientowanejrozwojemdziewiętnastowiecznejcy-
