Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JustynaDuch-Adamczyk
InstytutLingwistykiStosowanej
Kilkauwagofunkcjachniemieckich
ipolskichpartykułtonujących
1.Wprowadzenie
Przedmiotniniejszychrozważaństanowiągłównieniemieckieparty-
kułytonujące(Abtönungspartikeln).Wartykulezostanąomówionecechy
dystynktywnepartykułtonujących,apoczęścitakżeichpolskieodpowied-
niki.Nawstępiezaznaczyćnależy,iżpartykułyniemieckietypudenn,aber,
doch,vielleichtetc.sącharakterystycznedlajęzykamówionego,azwłaszcza
potocznego.Ponadtoichznajomośćiprawidłowestosowaniewskazujena
bardzodobreopanowaniejęzykaniemieckiegoprzezosobywładającetym
językiemjakoobcym.Niestety,ogólniemożnastwierdzić,iżpartykułytonu-
jącetraktowanesączęstopomacoszemu,comożewynikaćm.in.ztrudności
wichprzekazywaniuiwyjaśnianiuzasadstosowaniabądź,jakwjęzyku
polskim,zczęściowegobrakuichfunkcjonalnychodpowiedników.Cechą
dystynktywnąpartykułtonującychjestto,iżwyrażająonestosunekmówią-
cegodoprzedmiotuwypowiedziinadająjejindywidualnenacechowanie
emocjonalne.Partykułytonującenieodnosząsiędojednegokonkretnego
elementuwzdaniu,leczpoprzezorzeczeniedocałegozdania.Leksemytej
grupypartykułniemogąsamodzielniestanowićodpowiedzinapytanie.
Niesąrównieżkomponentamipropozycjidanejwypowiedzi,leczodnoszą
siędojejillokucji.Jakjużwspomniałam,partykułytonującesącharaktery-
stycznedlajęzykamówionego,zazwyczajstosowanesąprzezmówców
wsposóbspontaniczny,czasemwręcznieświadomy.
OddrugiejpołowyXXwieku,azwłaszczapopublikacjiHaraldaWeyd-
taz1969roku,tejgrupiepartykułzaczętopoświęcaćcorazwięcejuwagi.Od
tegoczasupartykułytonującestanowiąważnyaspektbadańpragmalingwi-
stycznych,leksykograficznych,atakżebadańwzakresiedydaktyki,transla-