Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
CzęśćI:Globalneiinstytucjonalneuwarunkowaniawspółistnieniasektorapublicznego...
danejzbiorowości,aniewyposażeniepodmiotówprywatnychwokreślony
czynnikprodukcji.Niski,wzasadzienajniższywUniiEuropejskiej,poziom
kapitałuspołecznegowPolscejestzapewnewynikiemspecyficznejhistorii
Polaków,czylihistorycznieuwarunkowany.Wostatnich200latachtęhistorię
cechowaławysokaniestabilnośćspołecznychregułgry,zmiennekoniunktury
polityczne,gwałtownewstrząsywojenneirewolucjeustrojowe.HistoriaPol-
skiwtychlatachtohistoriarozbiorówmiędzytrzyościennepaństwaiutrata
własnejpaństwowości,tokilkapowstańnarodowych,dwiedługieikrwawe
wojnyświatowetoczonenanaszymterytorium,wstrząsanasilnymikonflikta-
mietnicznymiiklasowymiIIRzeczpospolita,tozwalczającaprywatnąprzed-
siębiorczośćibiurokratyczniescentralizowanagospodarkaPolskiLudowej
wrazzjejniedemokratycznymiinstytucjami,towreszciewspółczesny,dra-
pieżnykapitalizmkrajuperyferyjnego.Takasytuacjahistorycznaskutkowała
dwomazjawiskami,potencjalnieodpowiedzialnymizabrakzaufaniadoin-
nychiniskągotowośćdozachowańprospołecznych:bardzoskróconymhory-
zontemczasowymdziałaniapodmiotóworazspołecznąatomizacją.Takąsy-
tuacjędziśdziedziczymy,aleczyjązmieniamywpożądanymkierunkuijaka
jestwtymrolapaństwa?
Zważmy,żeistniejesilnyzwiązekmiędzykapitałemspołecznymaefekta-
miprodukcji.Imniższyzasóbkapitałuspołecznegotymbardziejrosnąkoszty
gospodarowania,podnosisięryzykodziałania,awskrajnymprzypadkuko-
operacjaekonomicznasięzałamuje.Mechanizmtegozjawiskazwiązanyjest
zzachwianiemsiępoczuciawspólnotymiędzypodmiotami.Wrazzdepre-
cjacjąkapitałuspołecznegozachowaniapodmiotówstająsięcorazbardziej
egoistyczneipasożytnicze.Awięccorazbardziejrosnąkosztytransakcyjne
wynikającezpotrzebzarządzaniaryzykamibehawioralnymi.Przedsiębior-
stwaobawiającsięmasowychoportunistycznychzachowańswychpartnerów
biznesowych,pracownikówiklientów,zaczynająwswymrachunkuuwzględ-
niaćryzyko,żeinnibędąpodejmować-itozpremedytacją-działaniaoszu-
kańcze,będąwykorzystywaćokazjeipretekstybyuchylaćsięodwykonania
podjętychzobowiązańigeneralnieczęstoniebędądziałaćwdobrejwierze.
Skonstruowaniesystemuzabezpieczeńprzedtegorodzajuzagrożeniamijest
biznesowokosztowne.Wymagadywersyfikacjidostaw(wportfeluzamówień
drożsisprzedawcy),wzmocnieniasystemówmonitorowania,pogłębionych
badańrynkuzarównopostroniepodażyjakipopytu,rozbudowyrezerwna
wypadekzakłóceń,etc.Wszystkietezabiegisąwświeciebiznesukonieczne
zawsze.Jednakimniższypoziomspołecznegozaufania(niższykapitałspo-
łeczny),tympotrzebytenarastająisącorazkosztowniejsze.Pozostaniefirmy
narynkuwarunkowanejestuzyskaniemodpowiedniejstopyzwrotuważonej
ryzykiem.Czylispełnieniemwarunku:
Z=(1-σ)R>ρ
gdzie:Z-oczekiwanastopazwrotu,R-kalkulacyjnastopazwrotu,
σ-ryzyko,
ρ-minimalnakrytycznastopazwrotu.
