Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ukowego.Toważne,ponieważtekstemhistorycznymzajmujęsięwtymrozdziale
jakoznakiem,niezaśjakofaktemzeznakówzłożonym.
Włączeniesięwdyskusjęnatentematjestistotne,gdyżstatustekstuhistorycz-
nego,wszczególnościzaśhipotezaojegonprzystawalności”dopozajęzykowejre-
alności,został-zasprawąpodejśćnarratywistycznych-podanywwątpliwość.
Zanimjednakodniosęsiędonarratywistycznejkoncepcjihistorii,którastaniesię
punktemwyjściaproponowanejtutajkrytykiorazpróbywypracowaniakoncepcji
gatunkujakokategoriisemiotycznej,zacznęodwskazaniakilkuwłasnychhipo-
tez,którestanąsiępodstawątychrozważań.
Każdyhistoryk,niezależnieodswoichprzekonańpolitycznychczyswojejwie-
dzy,jest-podobniejakkażdyinnyużytkownikjęzyka-uwikłanywszeregrelacji
naturykomunikacyjnej.Powodujeto,żewakciemownymzostajezsobąsprzężo-
nychwielenakładającychsię(sub)kodówreprezentującychróżneświatopoglądy
iróżnewizjekultury.Najbardziejistotnymelementemowegoróżnojęzykowego
środowiska-swoistejprzestrzenisemiotycznej,czyliabstrakcyjnegorezerwuaru
możliwychkodówikomunikatówjęzykowych-jestznak,aściślej:całyrepertuar
możliwychznakówjęzykowych.Ichsemioza-rozumiananiestatycznie,leczdy-
namicznie,czylijakonieustanniendziejącysię”proces-kształtujesięzasprawą
ichkonceptualizacjiwkonkretnychdyskursach.Towłaśniedyskursynietylko
potwierdzajązasadnośćdokonanegoprzeistoczenianie-znakuwznak,aletakże
ciąglejemodyfikują,wskutekczegosemiozamacharakterdynamiczny.
Przekonanieoniemożliwościskonstruowaniaobiektywnegoprzekazuhisto-
rycznego,ajesttorzecznienowawmyślieuropejskiej,ukonstytuowałowfilozo-
fiiwspółczesnejponowoczesnyparadygmat,któregonajbardziejeksponowanym
zwolennikiemjestamerykańskiuczonyHaydenWhite.Wychodzącodnajcięż-
szychzarzutówpodadresemhistoryków,któresformułowałFryderykNietzsche
(zwłaszczazaśodnoszącsiędodogmatówobezzałożeniowości,obiektywności
iwolnościodwartościowania),Whiteuznaje,żeteksthistorycznymacharakter
konstruktywistyczny.Jaktwierdzi,najpierwdochodzidowynalezieniaprzeszło-
ści,wdalszejkolejnościdojejodkrycia,najlepsząformąjejujmowaniajestzaś
narracja.Wynikatostąd,dopowiada,żenarracjapotrafiwsposóbnajbardziejna-
turalny(uściślijmy:znaturalizowany)uporządkowaćiwyjaśnićzdarzenia
światapozajęzykowego,któresązbioremnicnieznaczącychfaktów.Słowem,są
onechaosem,którydopierowprocesiekonstruowaniadyskursuhistorycznego
ulegauporządkowaniu.Zgodnieztakąskrajniekonstruktywistycznąregułądo-
pieroijedyniereprezentacjaporządkujechaosreprezentowanego.Według
amerykańskiegouczonegobłędemjestprzekonanie,jakobyfaktymiałyswoje
znaczeniaitylkoczekały,ażzostanąprzezhistorykaodkryte;jestwprostprze-
ciwnie-przeszłośćnieistniejewsposóbniezależnyodjejprzedstawienia.White
posuwasięnawetdalej,twierdząc,żeżadnewydarzenieprzeszłeniemaznaczenia
samowsobie,czyliniemożebyćtragiczneperse,leczstajesiętragicznetylkozokre-
ślonegopunktuwidzenia.
12
