Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
RozdziałI
PośmierciKazimierzaWielkiegoorganizowanozjazdypolityczneocharak-
terzeogólnopaństwowym,którepodwzględemskładuitrybufunkcjonowania
stanowiłykontynuacjęwiecuzokresurozbiciadzielnicowegouObligatoryjnymi
uczestnikamizjazdów:czerwińskiego-1422ru,krakowskiego-1433ruipiotrkow-
skiego-1451rubyli:arcybiskup,biskupi,wyżsidostojnicyświeccy-wojewodo-
wieikasztelanowieuZazwyczajwtychzgromadzeniachbraliudział:kanclerze,
podkanclerzowie,podkomorzowie,cześnicy,chorążowie,sędziowieipodsęd-
kowieuNazjazdachzawszebyliobecniHinniliczni”,tjurycerzelubbaronowieu
Wpozostałychzgromadzeniach,któreodbyłysięwtymwłaśnieokresie,uczest-
niczyli:arcybiskuplwowski,marszałek,podstoli,podczaszy17uZdaniemJerzego
Wyrozumskiego-Htentypzjazdówmusiałbyćzrazuodbieranyprzezaktywizu-
jącąsiępolitycznieszlachtęjakojejreprezentacja”18uOd1453ruuczestnicywyżej
wymienionychzgromadzeńzaczęliobradowaćwdwóchsalach:wjednejkról
iRadakrólewska,wdrugiejpozostałeosobyuIdeakonferowaniawoddzielnych
miejscachstanowiłaistotnykrokwkierunkusformowaniadwuizbowegoparla-
mentuuJednakdopowstaniastałejogólnopolskiejreprezentacjidoszłodopie-
rowówczas,gdyszlachtaostateczniezrezygnowałazbezpośredniegoudziału
wzjazdachizaczęładelegowaćswoichprzedstawicieli-posłówwybieranychna
sejmikachwojewódzkichu
2.SenatwRzeczypospolitejszlacheckiej
W1493ruuformowałsięSejmzłożonyztrzechczynników:króla,jegorady
-SenatuiIzbyPoselskiej,obradującychwdwóchsalach-senatorskiejiposel-
skiej19uPosłowiepochodzilizwyborów,któreprzeprowadzanonasejmikach;se-
natoramizostawalidożywotniomianowaniprzezmonarchę:hierarchowiekoś-
cielni,dygnitarzeziemscyorazurzędnicykoronniinadworniu
ZdaniemKrzysztofaMikulskiegonaostatecznykształtparlamentufunk-
cjonującegowokresieRzeczypospolitejszlacheckiejwpłynęłytrzywydarzeniau
W1501ruwMielnikunadBugiemradakrólewskazostałaokreślonajakoSenatKró-
lestwaPolskiegoiwymusiłanakróluelekcieAleksandrzeJagiellończykuprzywi-
lejzapewniającyprzejęciesteruwładzywpaństwieuWydanepodpresjąmagna-
teriiHuprawnienie”całkowicieograniczałowładzęmonarsząijednocześniebyło
skierowaneprzeciwogółowiszlacheckiemuuMimożepokoronacjikrólamożno-
władztwostraciłoszansęnaumocnienieswejwładzypoprzezjejcałkowitąmo-
nopolizację,toniezrealizowanyprzywilejmielnickistanowiłcharakterystyczny
17
JuWyrozumski,GenezaSenatuw…,su27-28u
18
Ibid.,su28u
19
JuPietrzak,SenatRzeczypospolitejPolskiej…,su13u