Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
GenezaiewolucjaSenatu
49
wobecnościpołowyustawowejliczbyposłów,względnieczłonkówSenatu,więk-
szością2/3głosówuPopołączeniusięzSejmemtworzyłZgromadzenieNarodo-
we,którewybierałoPrezydentaRzeczypospolitejPolskiejuWedługBogusławaBa-
naszakaHSenatmiałwmyślKonstytucjimarcowejrealizowaćniekoncepcjęizby
oporu,aleizbyrozwagi”132uNiezwykletrafnieoznaczeniuIzbydrugiejwtamtym
okresiewyraziłsięJuPiłsudskiuPodczasposiedzeniainaugurującegodziałalność
SenatuIIRzeczypospolitejNaczelnikPaństwapodkreślił:
HKonstytucjaobecnazakreślaSenatowirolęskromniejsząuCzynionazPanówniegłówny
motorpracypaństwowej,ale,zgodniezduchemKonstytucjiwspółczesnychkrajówdemokratycz-
nych,nakazujeWambyćrzecznikamirozsądku,rozwagiimiaryprzyspełnianiuzadań,poruczo-
nychnaczelnymorganomwładzypaństwowej”133u
ZkoleiBolesławLimanowski-MarszałekseniorSenatuIkadencjiwlatach
1922-1927
,wskazałnawynikającązpostanowieńkonstytucjiprzewagęSejmu
wzakresieustawodawstwaijednocześniezaakcentowałpomocnicząrolęSenatu:
HSejm,wktórymodbywasięgłównapraca,nieprzeciwnikaujrzywSenacie,leczszczerego
iżyczliwegopomocnika”134u
Należypodkreślić,żepodrządamiUstawyzasadniczejz1921ruHdrugaIzba
ustawodawcza,wyłanianadrogąwyborówpowszechnychprzezszerokiekoła
społeczeństwa,różniącsięodskładuSejmujedyniepoziomemwieku”135podejmo-
wałapróbyrozszerzeniaprzyznanychjejuprawnieńuZwolennikiemzwiększenia
roliSenatuHtrochęwykrzywionejprzezkonstytucję”byłWojciechTrąmpczyński136u
PierwszyMarszałekSenatuIIRzeczypospolitej,powołującsięnazwyczajrespekto-
wanywparlamentachzachodnioeuropejskich,doprowadziłdotego,żeposzcze-
gólnipremierzywygłaszaliexposérównieżwIzbieSenatorskiej,mimożerząd
ponosiłodpowiedzialnośćwyłącznieprzedIzbąPoselskąuPraktykadebatowania
wSenacienadprogramempracRadyMinistrówzostałaprzerwanaw1926ru137
PowierzenieprzezKonstytucjęmarcowąwładzyustawodawczejSejmowi
iSenatowioznaczałoodejścieodstaropolskiejtradycjiSejmudzielącegosięnaSe-
natiIzbęPoselskąuNatomiastmożliwośćHłączeniasię”SejmuiSenatuwZgroma-
dzenieNarodowestanowiłoadaptacjękonstytucyjnegowzorufrancuskiego138u
132
BuBanaszak,CzywPolsce…,su4u
133
Sprawozdaniestenograficznez1posiedzeniaSenatuzdnia28listopada1922ru,łu1-2u
134
Ibid.,łu1/5u
135
PrzemówienieMarszałkaSenatuWładysławaRaczkiewiczazokazjidziesięcioleciaistnienia
Senatu,Sprawozdaniestenograficznez40posiedzeniaSenatuwdniu15grudnia1932ru,łu7u
136
Sprawozdaniestenograficznez100posiedzeniaSenatuzdnia17czerwca1925ru,C/3u
137
ZuKaczmarek,MarszałkowieSenatuII…,su62-75u
138
SuGrodziski,PięćsetlatSejmuPolskiego.Rzutokanastanbadań,HPrzeglądSejmowy”
1993,nr1,su26;EuGdulewicz,SystemkonstytucyjnyFrancji,WyduSejmowe,Warszawa2000,su5-11;
