Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
54
RozdziałI
RzeczypospolitejuObieizbyrealizowałyprzyznaneimfunkcje:ustrojodawcze,
ustawodawczeikontrolnewzakresieograniczonymprerogatywamigłowypań-
stwauKompetencjeustrojodawczeSenatupolegałynawyrażaniuzgodynazmianę
konstytucji,narównizSejmemuUstawa,zmieniającanajwyższyaktnormatywny
wpaństwiezinicjatywygłowypaństwa,wymagałauchwałypodjętejprzezzwykłą
większośćsenatorów;natomiastzpreponderancjiSejmulubrządu-uchwałypod-
jętejwiększościąustawowejliczbysenatorówuNależypodkreślić,żewbrewstano-
wiskuPrezydentaIzbyustawodawczeniemogłyprzeprowadzićzmianykonsty-
tucjiuWzrostroliSenatuwdziedzinieustawodawstwawynikałz:a)podwyższenia
z11/20do3/5-czyli12/20większościwSejmiepotrzebnejdoodrzuceniauchwały
Senatuodrzucającejprojektustawyzaaprobowanyprzezposłówlubwprowadza-
jącywnimzmiany;b)udziałuwponownymrozpatrzeniuprojektuustawy,którego
podpisaniaodmówiłPrezydent;c)brakuokreśleniaterminówdozajęciaprzezSe-
natstanowiskawstosunkudouchwalonegoprzezSejmprojektuustawyuWyjąt-
kiembyłprojektustawybudżetowej,którySenatmusiałrozpatrzyćwciągu20dniu
MimożeIzbanieotrzymałaprawainicjatywyustawodawczej,tozostaładopusz-
czonadokontrolinadrządem165uWramachfunkcjikontrolnejSenat,narównizSej-
mem-chociażbezprawapoczątkowania,brałmuinuudziałwrozstrzyganiuwnio-
skuoustąpienierządulubministrauŻądanietomusiałouzyskaćakceptacjęgłowy
państwauDrugaIzbaustawodawczarównieżwspółuczestniczyławpociąganiu
premieralubministradoodpowiedzialnościkonstytucyjnej,ponieważwświet-
lepostanowieńKonstytucjikwietniowejprawotoprzysługiwałoPrezydentowi,
atakżeSejmowiiSenatowiwIzbachPołączonychuRegulacjaz23kwietnia1935ru
zlikwidowałaZgromadzenieNarodoweiwprowadziłainstytucjęIzbPołączonych
zwoływanychprzezMarszałkaSenatu,któryuzyskałrangępierwszejpoPrezyden-
cieosobywpaństwieuArtykuł23Konstytucjikwietniowejstanowił:
HWczasie,gdyurządPrezydentaRzeczypospolitejjestopróżniony,funkcjePrezydentasprawu-
jezastępczoMarszałekSenatu,agdybySenatbyłrozwiązany-MarszałekrozwiązanegoSenatu;ko-
rzystaonwówczaszewszystkichuprawnieńzurzędemPrezydentaRzeczypospolitejzwiązanych”u
MarszałkiempierwszegoSenatu,którypowstałpodrządamiKonstytucji
kwietniowej,zostałAleksanderPrystor166-dowiosny1933rujedenznajbliższych
współpracownikówJózefaPiłsudskiego167u
NamocypostanowieńKonstytucjikwietniowejSenatliczący96członków
funkcjonowałtylkoprzezdwiekadencje:(1935-1938),(1938-1939)uWlatach1935-
1938wIzbiewyższejzasiadało86PolakówuPozostałemandatysenatorskieprzy-
165
EuGdulewicz,Senatpodrządamikonstytucjiz1935r.,[w:]SenatwIIiIII…,su34u
166
Sprawozdaniestenograficznez1posiedzeniaSenatuwdniu4października1935ru,
łu10-11u
167
ZuKaczmarek,MarszałkowieSenatuII…,su159-188u
