Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przedmowa
cykleprawamiędzynarodowegojakozbiorunormkrajowych,cykleregionalne,cykl
uniwersalizacjiprzechodzącywkonstrukcjętransnacjonalną.Pozwalateżwykazać
wpływreżimówmiędzynarodowychfunkcjonującychwtychokresachnasiebie
wzajemnie,jakiwydobyćichspecyfikę,awięcpodobieństwoorazróżnorodność.
Pokazuje,żepojęcienprawomiędzynarodowe”właściwienigdyniemiałostałej
treści,azperspektywyhistorycznejistniałoodzawsze.
Itoostatniestwierdzeniewymagajeszczewyjaśnienia.Chodziostosowaną
terminologię.Używamwpracyterminunprawomiędzynarodowe”.Pojawiłosię
onotaknaprawdęnaprzełomieXVIIIiXIXw.Określareżimprawaregulującego
relacjemiędzysuwerennymipaństwamiwXIXiXXw.–pierwotniepaństwami
europejskimi,dogronaktórychdołączyłyzczasempaństwaamerykańskie.
Wprzygotowywanymzbiorzestosujęjednakpojęcienprawomiędzynaro-
dowe”dookreśleniakażdegozopisywanychreżimów,którewwarstwieczasowej,
podmiotowejiprzedmiotowejzostałytuwyodrębnionejakopewientyp,względnie
reżimprawa.Nawetdotychnajstarszych.Robięto,mimożeczęśćznichmiała
swojewłasnenazwytypu:prawonarodów,siyarczyiusgentium.Imiałowłasną
treść,takprzedmiotową,jakipodmiotową.Oprawiemiędzynarodowymnikt
wtedyniemówił,takjakniemówionoostosunkachmiędzynarodowych.Nie
uważamtegozabłąd,ajedyniezapraktyczneuproszczenie.Owszem,przypisanie
nazwynprawomiędzynarodowe”doreżimuiusgentiumstarożytnegoRzymulub
normrządzącychrelacjamizewnętrznymipodmiotównawyspachpolinezyjskich
przedprzybyciemEuropejczykówmożebyćuznawaneconajmniejzaprzesadę,
jeślichcielibyśmyporównywaćjakośćregulowanychtyminormamirelacji.Pozwala
tojednakoddaćgłównąmyśltejpozycji,amianowicieżekażdywzględniezorga-
nizowanyobszarświata,traktowanyteżwpewnymujęciuczasowym,miałswój
reżimregulującykontaktymiędzypolitycznymipodmiotami,obojętniejakiego
rodzajutepodmiotybyły.Itenreżim,niezależnieodpoziomujegorozwoju,jest
tym,cokryjesiędziśpodgeneralnąnazwąnprawomiędzynarodowe”12.Jestwięc
prawemmiędzynarodowym,przynajmniejsuigeneris.Doszukiwaniesięwtym
nadużyciaizarzucanie,żenazwanieoddajeprzecieżrzeczywistejtreścitego
reżimu,będęuważałzaprzesadnykrytycyzm.PrzecieżużytaprzezJ.Benthama
nazwanprawomiędzynarodowe”,stosowanadlaopisaniaprawarządzącegorela-
cjamimiędzypaństwamiwXIXw.,teżmożezostaćokreślonajakonadużycie.
12
Podobnestanowiskopatrz:O.Yasuaki,WhenwastheLawofInternationalSocietyBorn?An
InquiryoftheHistoryofInternationalLawfromanIntercivilizationalPerspective,nJournalofthe
HistoryofInternationalLaw”2000,t.2,nr1,s.9.
26
2019-Muszyński-Siła,norma,idea.indd26
31.07.201910:05:16
