Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przedstawiająciopisująctedzieła,spróbujemyusytuowaćjewszerszymkon-
tekściemodernistycznejipostmodernistycznejarchitekturysakralnej,aponadto
odpowiedziećnapytanie,jaktosięstało,żewowymczasie,kiedywwynikudru-
giejwojnynotujemykryzysiregresżywiołuprotestanckiegowPolsce,dokonuje
sięjegorenesanswyrażonyprzesłaniemarchitektury.Pytamy,wjakichuwarun-
kowaniachhistoryczno-politycznychkościołytepowstawały,jakimjęzykiemform
architektonicznychprzemawiają,jakiezawierająprzesłaniekonfesyjne,ideowe,
jakijestichwalorartystycznyi,coważne,jakiemająznaczeniejakosubstancja
kulturowegodziedzictwanietylkodlaśrodowiskaprotestanckiego.
Obecnerozważaniasąpokłosiemwieluinicjatywbadawczych,jakietowarzy-
szyłyniedawnemujubileuszowi500-leciaReformacjiobchodzonemuw2017roku
wśrodowiskachmiędzynarodowych,takżepolskich,awszczególnościśląskich.
Uwagaskupiałasięwtedygłównienaaspektachdziejówmyślireformacyjnej,histo-
rycznych,uwarunkowaniachpolitycznych,teologicznych,szerokopojmowanych
kulturowychtematachliteratury,piśmiennictwa,sztukiimuzyki.Niemiejscetu,
abyjewszystkiewymieniać.Tymrazemskupimysięnasprawiedotądniemalnie-
zauważonej:najnowszejewangelickiejarchitekturzekościelnejnaszegoregionu.
Mamydopomocywynikiszerokiejpanoramyinterdyscyplinarnychbadańhumani-
stycznychdotyczącychdziejówreformacyjnych,takżenajnowszych,zgromadzone
wmateriałachdużejkonferencji,jakaodbyłasięwBiblioteceŚląskiejwKatowi-
cachw2017roku.Opublikowanezostaływtomiept.Dziedzictwogórnośląskiej
reformacji2.
Przypomnijmy,żesytuacjaśrodowiskewangelickichwPolsceinaGórnymŚląsku
wepocepowojennejbyłazrazutrudna.Zniszczeniawojenne,utratakościelnego
majątku,wywłaszczenia,wielkiezmianyludnościowe,wysiedleniaimigracjespra-
wiały,żespołecznościprotestanckiestawałysięliczebniecorazmniejsze,miej-
scamiwręczzanikały.Spauperyzowanamniejszość,stygmatyzowanastereotypem
ewangelik–Niemiec,ztrudemstarałasięodnajdywaćwrealiachcorazbardziej
opresyjnejkomunistycznejrzeczywistościPRL.
OrganizacyjnienastąpiłowtedyinstytucjonalnezjednoczeniewjednymKościele
Ewangelicko-Augsburskim(zwyeliminowaniemdawnegoKościołaUnijnego)
3
.
2Dziedzictwogórnośląskiejreformacji.Wpływprotestantyzmunapolitykę,społeczeństwo
ikulturęwXVI–XXwieku,red.J.Bahlke,W.Gojniczek,R.Kaczmarek,Katowice2018.
3K.Nowak,ProtestancinaGórnymŚląskuwpolitycewładzkomunistycznychpo1945roku,
[w:]Dziedzictwogórnośląskiejreformacji…,s.449–476;J.Szturc,Udziałprotestantówwżyciu
społecznymipolitycznymnaGórnymŚląskupo1945roku,[w:]Dziedzictwogórnośląskiej
reformacji…,s.413–427.
