Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
Częśćpierwsza:Przekroje
garnęłycałepaństwainarody,nazawszezmieniającświadomośćizapatry-
wanialudzkości,porządkiihierarchie,opublikowałzaśukresutegoetapu,
kończącegodefactowiekXIX1bobyłotopreludiumzaledwie1wroku
1918.PodobnerozterkiwyrażapoematCzarnawiosnaSłonimskiego,
wktórymostatecznienieokiełznanaipotencjalniekreacyjnaenergiatłumu
przybieraobrazowykształtipostaćniszczycielaniosącegozagładęoraz
śmierć.
Taambiwalencjatowarzysząca,pożądanymwszakże,zmianomwydaje
się1szczególniewperspektywieniewielepóźniejszychpoetyckichkonsta-
tacji1naznaczaćnawetbeztroskierymyWierzyńskiegoztomuWiosna
iwinozroku1919,gdzieosnutaoparamidionizyjskichtrunkówwizja
szczęściaiwiosennego,miłosnegospełnienia,uktórejpodstawleżałauto-
pijnaideaduchowejjednościwszelkiegobytu(„Zmienićsięwciebie,[…]
owiosno!//Rozlaćsięwtobie,roztopićopoki/Iwsiąknąć,wssaćsię
ibyć,jakposoka/Twojawkorzeniachżyznaigłęboka”15),choćbysamą
niejednoznacznąsymbolikąwina(„Symbolambiwalentny,jakbógDioni-
zos.Zjednejstronywino1zwłaszczaczerwone1symbolizujekrewiofia-
rę;zdrugiej1młodośćiżyciewieczne,podobniejakświęteupojenie,
opiewaneprzezpoetówgreckichiperskich,którepozwalaczłowiekowi
przelotniezakosztowaćboskiegosposobuistnienia”16)zapowiadajużnieod-
ległestrofyidramatyczneinwokacjezPieśnifanatycznych(1929):
Ratujnas
Zkonwulsjizastygłychkamieni,
Pozwólzdjąćzplecówmury,
Wyjśćztejulicy,copalinamstopy
AsfaltemwszystkichplacówEuropy,
Pozwólwyzwolić,ocalićczłowieka
Zgorączki,zpopłochu,znieprzytomności,
Niechstąduchodzi,niechstąducieka,
Niechwszystkichzwołaiwyprowadzi
Bezludnym,pustymwieczorem
Zmiastakamiennymtkniętegopomorem
Naemigracjęwolności17.
Miasto,podobniejakuTuwima,stajesięznakiemnowejepoki,wktórej
jednostkaczujesięsamotnaibezradnawobecwłasnychmasowychwytwo-
rów,obracającychsięprzeciwniemu.„Wartośćmagicznaisymboliczna
15K.WIERZYŃSKI:Nieśćsięwrazztobą.W:IDEM:Wybórpoezji…,s.11.
16J.E.CIRLOT:Słowniksymboli.Tłum.I.KANIA.Kraków2006,s.452.
17K.WIERZYŃSKI:Pieśńześrodkamiasta.W:Poezjapolskaokresumiędzywojennego.An-
tologia.Cz.1.WybóriwstępM.GŁOWIŃSKI,J.SŁAWIŃSKI.Wrocław1987,s.135.
