Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
Częśćpierwsza:Przekroje
stęp.ToniektoinnyprzecieżjakPolacywłaśniemodlilisięsłowamiwiesz-
czaowielkąwojnę,któraprzyniesieupragnionąwolność.Niebyłotojed-
nakzwiązanewyłączniezfaktemodzyskanianiepodległościirozumiane
nietylkowwąskiej,narodowej,awięclokalnej,perspektywie,aleteż
zprocesamimającymicharakterglobalny.
Dziśskoknaziemięzniebakarkołomny,
Cesarskiecięcieisaltomortale!
[…]Światsięzmieniłwkolosalnąszopę.
Iwszystkochodzidogórynogami!
[…]Kpyjakieśtangotańcząpopomnikach8.
1pisałWierzyńskiwManifeścieszalonym.WiosnastałasiędlaTuwima
metaforąodnowyczasu,pogańskimświętemtłumu,którywpierwotnej
ekstaziewylegałnaulice,byczcićnowychbogów:miasto,technikę,odmie-
niony,nieskrępowanysztywnyminormamiikonwenansamistylżycia.To
jednaknietylepochwaławitalizmuibiologizmuwjegobarbarzyńskiejpo-
staci,ileprowokacyjnamanifestacjanowoczesnegoliberalizmupostaw
iwyrazdynamikispołecznegorozwojurozpoczynanegoodkolejnegopunk-
tustartowego.ProcesytepostrzegałTuwimzapewnetakżejakogwałtowną
reformęspołecznąiobyczajową,kolejnąfazęantymieszczańskiegobuntu,
tymrazeminicjowanegonieprzezartystycznąbohemę,jakwokresie
MłodejPolski,lecznajbardziejdotąddeprecjonowanewarstwyspołeczne,
kruszącetradycyjnyporządekihierarchiewartości.Wierszzatytułowany
Wiosnatooczywiścieobrazoburczy,buńczucznyiprowokacyjny,utrzyma-
nywduchurimbaudowskimprotestprzeciwkrępującympoezjękonwen-
cjomizasadom.Spotworniałyirozpasanyorgiastycznyseksualizmtłuszczy
możejednakbyćmetaforąrównieżpierwotnegochaosu,zktóregorodzisię
nowypoczątek.Tłum,jakmitologiczniprabogowieniebaiziemi,jestkary-
katuralnymucieleśnienieminstynktuichtonicznychpotęgnatury,które
wkraczająwrazzwojnamiirewolucjamiwżyciespołeczeństw.Tunieliczy
sięanijednostka,animoralność1zgodniezprawamiprzyrodywygrywają
silniejsiibardziejbezwzględni.Ci,którzywdzikimszaleskładająwofie-
rzeswedzieci,bymócbezkońcaponawiaćkrwawyrytuałbezustannego
płodzenia,narodziniśmierci:
Wiosna!!!Hajda1pęczniejcie!Trujciesięzesromu!
Doszpitalówgromadnie,tłuszczorozwydrzona!
8K.WIERZYŃSKI:Manifestszalony.W:IDEM:Wybórpoezji.Wybór,oprac.tekstuiwstęp
K.DYBCIAK.Wrocław1991,s.37.
