Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wo-kulturowejigospodarczej.Byłtotypowyruchsamorządowynarzecz
większegowyemancypowaniasięmieszkańcówarchipelaguwFinlandii.Wy-
spyAlandzkie(Ahvenanmaa)językowo,kulturowoorazekonomicznieciążyły
kuSzwecji,alezgodniezdotychczasowymiumowamimiędzynarodowymisą
częściąterytoriumpaństwowegoFinlandii.Od1951rokumieszkańcyarchi-
pelagu(Ålänningarna)mająwłasnyparlament(Lagting)iadministrację,
zatemdecydująosprawachwewnętrznychdotyczącychoświaty,zdrowia,
kulturyorazżyciagospodarczego.Parlament,składającysięz30deputowa-
nych,jestwybieranycoczterylataiuchwalamiejscoweprawaorazustawy.
W1979rokuodbyłysięwybory,wktórychuczestniczyłytrzynajwiększepar-
tie:chłopskaCentrum(ÅlandskCenter),koalicjaWolnomyślnych(Frisinnad
Samverkan)orazliberałowie.Centrowcyuzyskaliwtychwyborachprawie
połowęmandatówdeputowanych,natomiastsocjaldemokraciwtejsłabo
uprzemysłowionejczęściFinlandiizyskalijedynietrzymiejsca.W1985roku
wspecjalnejustawiepotwierdzono,żeAlandysąsamorządnymregionem
zwłasnymiinstytucjami.Archipelagjestobszaremautonomicznym,zdemili-
taryzowanym,neutralnym,naktórymregionalnawładzawykonawczaipra-
wodawcza(Landskapstyrelse)decydujeolokalnychsprawachoświaty,kul-
tury,zdrowia,politykiprzemysłowej,komunikacjiipolicji.
Wwyborachdomiejscowegoparlamentuz1987rokuukładsiłpartyjnych
byłpodobny,aCentrumnadalcieszyłosięnajwiększymuznaniem.Utworzo-
nawtymsamymrokumiejscowaPartiaZielonych(DeGröna)zabiegała
ozachowanieautentycznościipięknaturystyczno-krajobrazowegoorazprzy-
rodniczegoWysp.Powstałoteżugrupowanieocharakterzepozapartyjnym
(Obundensamling)jakoalternatywadlazbytniorutynowegoukładulewica–
prawica.
W1987rokuodbyłysięrównieżwyborywsamejFinlandii,któreprzynio-
słyzwycięstwoPartiiCentrum(Keskustapuolue),którazdobyła40miejsc
wparlamencie.KonserwatywnaKoalicjaNarodowa(KansallinenKokoomus,
KOK)z53deputowanymiprawiedorównywałasocjaldemokratom,którzy
otrzymali57mandatów.Wpoczątkach1987rokuPartiaCentrumzamierzała
utworzyćblokpolitycznyzkonserwatystamiiSzwedzkąPartiąLudową,aby
powyborachzmontowaćwiększościowyrządkoalicyjnypodjejegidą.Intere-
sówludnościwiejskiejimałomiasteczkowejbroniłaPartiaLuduWiejskiego
(SuomenMaaseudunPuolue,SMP)zdziewięciomadeputowanymi.Wtych
wyborachliczyłsięZwiązekLewicowy,któryobecnośćwparlamenciezazna-
czyłdzięki20reprezentantom.Siłylewicowe,pomimowyjściakomunistów
orazichprzybudówekpolityczno-ideowychzparlamentu,byłyjeszczeżywe
wfińskimparlamencie.PartiaZielonychmiaławdalszymciąguczterech
deputowanych.WparlamenciepozostałoFińskieZrzeszenieChrześcijańskie
(SuomenKristillinenLiitto,SKL)zpięciomadeputowanymi.
21