Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
RozdziałI.Konstytucyjneprawoskargi,wnioskuipetycji
5.Prawodoskargimożnazaliczyćdoprawczłowiekapierwszejge-
neracji.Podziałprawczłowiekanaprawaosobisteipolityczneoraz
prawagospodarcze,społeczneikulturalne,bazującynapodziale
prawwedługMiędzynarodowegoPaktuPrawObywatelskichiPo-
litycznych25orazMiędzynarodowegoPaktuPrawGospodarczych,
SpołecznychiKulturalnych26,niejestjedynympodziałempraw.
Podziałtendajepodstawędodalszejklasyfikacjiprawczłowiekana
dwiegeneracje.Prawaczłowiekapierwszejgeneracjiopartesąnaidei
wolnościipośródnichnajwiększeznaczeniemająprawapodstawo-
we,wtymgodnośćludzkaiprawodożycia,zkoleiprawadrugiej
generacjiopartesąnaideirówności-równegodostępudoróżnych
świadczeńocharakterzeekonomicznymispołecznymwżyciuro-
dzinnymizawodowymorazdoświadczeńkulturalnych27.Zkolei
prawatrzeciejgeneracji,opartenaideisolidarności,urzeczywistniają
siękolektywniedlawiększychgrupspołecznych.Zasadniczodopraw
pierwszejgeneracji,próczprawadożycia,zaliczasięprzykładowo
prawodohumanitarnegotraktowania,prawododóbrosobistych,
wolnośćsumieniaiwyznania,wolnośćprasyorazprawapolityczne,
adoprawdrugiejgeneracjizaliczasięprzykładowoprawodopracy,
prawodowynagrodzenia,prawodoodpoczynku,prawodoopieki
medycznejisocjalnej,prawodouczestnictwawżyciukulturalnym,
prawodokorzystaniazosiągnięćcywilizacyjnych.Zkoleidopraw
trzeciejgeneracjizaliczasięprzedewszystkimprawodopokoju,pra-
wodożyciawczystymśrodowisku,prawodopomocyhumanitarnej,
prawodowspólnegodziedzictwaludzkości,prawodosamostanowie-
nianarodów28.Prawodoskargi,wnioskuipetycji,którezpewnością
25MiędzynarodowyPaktPrawObywatelskichiPolitycznychotwartydopodpi-
suwNowymJorkudnia19.12.1966r.(Dz.U.z1977r.Nr38,poz.167).
26MiędzynarodowyPaktPrawGospodarczych,SpołecznychiKulturalnychot-
wartydopodpisuwNowymJorkudnia19.12.1966r.(Dz.U.z1977r.Nr38,poz.169).
27Więcej:K.Vašák,Ledroitinternationaldesdroitsdel’homme,nRDH/HRJ”,
1972,vol.V,no.1,s.45;K.Vašák,Ledroitinternationaldesdroitsdel’homme,nRCADI”,
1974,vol.IV,s.344-345;K.Vašák,A30-YearStruggle.TheSustainedtoGiveForceof
LawtotheUniversalDeclarationofHumanRights,TheUNESCOCourier,November
1977,s.29.
28Więcej:W.M.Hrynicki,Ewolucjaprawczłowiekapodrugiejwojnieświatowej
[w:]Ewolucjaproblematykiprawczłowiekaod1945rokudoczasówobecnych.Wybra-
nezagadnieniaprawpierwszejidrugiejgeneracji,red.R.Sopilnyk,W.M.Hrynicki,
Kraków2018,s.8-34;M.Flores,Storiadeidirittiumani,Bologna2008,s.118in.
