Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
pozostajenastykuróżnychinnychzachowań,akceptowalnychlubnie,ta-
kichjakplagiat,imitacja,naśladownictwo,aletakżeinspiracja,asymilacja
kulturowaczywreszciedocenienierdzennejkultury.Wzwiązkuztym
czasemtrudnojestrozstrzygnąć,czyzakwalifikowaćokreślonedziałania
doktóregośzpowyższych,niesąonetakżejednolicieoceniane.Niektórzy
odbiorcy,konsumenciioczywiścieproducenciniewidząniczegozłegoani
wkomercjalizacji,aniwprzywłaszczeniu.Bardzoczęstoniewidzimynicze-
gozłegowzabawieiprzebieraniusięwnIndianikowboi”czyteżupieramy
się,cowynikabyćmożezbrakuempatii,abyczytaćdzieciomwierszJuliana
Tuwimaz1935r.pt.nMurzynekBambo”21.
Pozaogólnąkwestią,czyprzywłaszczeniedóbrniematerialnychjestna-
ganne,czynie,pojawiająsiękolejnezagadnienia,bardziejszczegółowe.
Co,będącprzywłaszczane,powinnobyćprzedmiotemochrony:wiedza
tradycyjna,folklor,sława,wartości,skojarzenia?Bojeślitak,komupo-
winnyprzysługiwaćprawa(ijakie):grupometnicznym,narodom,spo-
łeczeństwu,mniejszościomróżnorakim?Ktomiałbydecydować,jakieim
nadawaćznaczeniepoupływiedługiegoczasuiktomiałbyudzielaćzgody
naichwykorzystanie?Ochronatakapowinnabyćsuigeneris,autorsko-
prawnaczymożenależałobydobrarejestrowaćwjakimśurzędzie?Na
niektóreztychpytańkilkuustawodawcówjużodpowiedziało,wprowa-
dzającodpowiedniemechanizmyochrony(por.dalej).Kolejnesąprzed-
miotemdebatianaliznaforachmiędzynarodowych.Jeszczeinnewogóle
niesązauważaneaniprzezprawo,aniprzezdoktrynę.Sądzęjednak,żeta
sytuacjabędziesięzmieniała,gdyżmiejscepolitykikonsumpcjimusizająć
bardziejnczułe”,trawestującnoblistkę22,podejściedoświata,czylitakie,
któreuwzględnianietylkozyskirynek,aletakżeskutki-dlaklimatu,
ziemi,zwierząt,aletakżeuczućinnychludziiwspólnot.Byćmożepan-
demiaCOVID-19,któraszalejepoświeciewczasie,gdypiszętęksiążkę,
WPROWADZENIE
21NiechlubnymprzykłademzostatniejchwiliniechbędzieP.Lisiecki,polityk,posełisamorządowiec
zWarszawy,którywodpowiedzinainformację,żeRadaJęzykaPolskiegouznałasłowoHMurzyn”za
obraźliwe,napisałnaTwitterze(13.08.2020):HOkazujesię,żeniejesttoopiniaRadyJęzykaPolskiego
tylkojednegozjejczłonków.AnawetjakbycałaRadaJęzykaPolskiegomiałatakąopinię,toich
problem,anienasz.WięcspokojnieczytamwierszykoMurzynkuBambomoimsynom,aonijedzą
wtymczasiemurzynka.Pozdrawiam”,https://twitter.com/lisieckipawel.
22Por.wykładnoblowskiOlgiTokarczukCzułynarrator,https://www.rp.pl/Kultura/191209471-Czuly-
narrator-Pelny-tekst-noblowskiego-wykladu-Olgi-Tokarczuk.html.
19
