Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zarysproblematykibadawczejizwiązanychzniązagadnień
jakowspólnotazamieszkującakonkretnemiejscenaziemi,posiadającawłasną
historięczykulturęodrębnąodinnychgrup.Dostarczatopodmiotomwyob-
rażeńdotyczącychtego,skądsięwywodzą,jakiesąichlosygrupoweoraz
przekonania,żedziękinimdysponująantidotumnaunifikacjępochodzącą
zzewnątrz–wtymwymiarzebyłabytoreakcjaobronnaflnaujednolicające
cechywspółczesnegoświata”66.
Pamięćprzeszłościjestjednymzidentyfikatorówgrupy.Powoływaniesię
naniądostarczajejczłonkomprzekonaniaoswojejzbiorowejciągłości,wyjątko-
wości,przynależnościitożsamości.Myśleniejednostkioprzeszłościgrupyczy
orientowaniesięnanią(np.poprzezświadomepodkreślaniejejdziedzictwa,tra-
dycji,losów,historii)M.Kulaporównujedożyciorysujednostkiskorelowanej
zjejtożsamością.Takjakniemadwóchosóboidentycznymżyciorysie,ajed-
nostkimogąwskazywaćnapozytywnelubnegatywnemomentywswojejbiogra-
fii,któreichzdaniemdecydująotym,kimonesąjakoniepowtarzalnepodmioty,
taksamo–jegozdaniem–czyniączłonkowiewspólnot,wybierajączprzeszłości
ipodkreślająctewydarzenia,procesyczypostaci,którestanowiąoodrębności
itożsamościgrupowej67.Tym,cowspólnotaprzeciwstawiainnymgrupom,jest
nietyleteraźniejszość,ilewłasnaprzeszłośćodmiennaodtejprzypisywanej
innymzbiorowościom.
Przywoływanieprzeszłościstajesięwartościąotyle,oileakcentujeciągłość
wczasie,dajezakorzenienie,podkreślazwiązekwspółczesnychzpoprzednimi
pokoleniami.Poprzeztakiedziałaniezjednejstronydowartościowujesięprze-
szłość,azdrugiejpoddajesięwartościującejoceniewspólnotę.Przywoływanyjuż
wielokrotnieJ.Szacki,omawiającaksjologicznywymiartradycji,zwracauwagę,
żeflczęśćelementówkulturydziedziczymyniejakomechanicznie,podczasgdy
inneprzyjmujemypoprzezaktemocjonalnejidentyfikacjizeswymipoprzedni-
kami”,tymsamymflstosunekgrupydodziedzictwajestemocjonalnieniejedno-
lity,aposzczególneelementydziedzictwagrająwżyciuspołecznymrozmaiterole,
będącewnierównejmierzeośrodkamitworzeniasięgrupowejświadomości”68.
Wtymkontekścieprzeszłość–czytoprzywoływanaprzezinstytucjelubniefor-
malnegrupy,czyteżprzekazywanaustnie,pisemnie,zapomocąmaterialnych
nośników–stajesięswoistymmateriałem,któryniczymklejmaspajaćwspólnotę
orazwyznaczaćjejgranice.
Wpodmiotowymujęciuprzekazuwiedzyoprzeszłościorazwpowoływa-
niusięnadziedzictwobądźtradycjęnależyuwzględniaćwymiarcelów,jakim
tedziałaniasłużą,orazpowiązaneztymhierarchiewartości,jakiepodmioty
66Ibidem,s.179.
67Ibidem,s.183.
68J.Szacki:Tradycja…,s.144–145.
34
