Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16B.Lang:Nazistowskie
ludobójstwo.Aktiidea.Tłum.
A.Ziębińska-Witek.Lublin
2006.
17Artykułytychiinnych
badaczyukazywałysięna
łamachURzeczpospolitej"
(np.B.Musiał:Historiogra-
fiamityczna.URzeczpospo-
lita"zdnia24.02.2001,lub:
T.Strzembosz:Innyobraz
sąsiadów.URzeczpospolita"
zdnia31.03.2001),UDziejów
Najnowszych"(B.Musiał:
Tezydotyczącepogromu
wJedwabnem.UDziejeNaj-
nowsze"2001,nr3)iinnych
czasopism.
18J.T.Gross:Antoniemu
Sułkowiwodpowiedzi.UWięź"
2002,kwiecień(artykuł
zamieszczonyrównieżw:
J.T.Gross:WokółDSąsiadów”.
Polemikiiwyjaśnienia.Sejny
2003).
19G.Simmel:Filozofiapie-
niądza.Przeł.A.Przyłębski.
Poznań1997,s.123.
11
turzefantazjowaćiczymaonaprawodoabstrakcyjnychuogólnień.
Aodpowiedźwcaleniejestjednoznaczna,boniejesttylkotak,że
dladyskursuZagładywartościowejestjedynieto,cohistoryczne,
copozwalapoznaćHolocaustjakosprawdzonyfaktzprzeszłości,
niedającypożywkinegacjonistom(jakmożnabysądzićpopobież-
nejlekturzeNazistowskiegoludobójstwa16BerelaLanga).Dowodem
natoGross,któregozpewnychwzględówwartozaliczaćraczejdo
autorówkonwencjonalnierozumianejliteraturyniżkonwencjonal-
nierozumianejhistoriografii.Grossowiwłaśnienamocydyskur-
sywnejsiłytekstówZagładydajesięprawodomówieniaofaktach
wsposóbwysoceabstrakcyjny:polemikawokółSąsiadów,doszedł-
szydopunktu,wktórymTadeuszStrzemboszwespółzBogdanem
Musiałemi,zniecomniejradykalnychpozycji,TomaszemSzarotą
wytknęliautorowirozprawyoJedwabnemzasadniczebłędyhisto-
ryczne17,skończyłasięnazaakceptowanymprzezprzedstawicieli
konserwatywnegomówieniaoZagładziestwierdzeniemGrossa,że
ostatecznieniejestważneto,ileniepodważalnychdanychzawierają
Sąsiedzi(amożnatakiestanowiskowpisaćchybaiwStrach,iwZłote
żniwa),alejakaprawdaolosieŻydówpłynieztejniezawszerze-
telnejfaktograficznieksiążki18(choćpewnieakuratnatakiesfor-
mułowanieGrossbysięniezgodził).IostateczniemawtymGross
rację,bootowłaśniewliteraturzechodzi.Iwłaściwieniemanad
czymsięrozwodzić.Fascynującejednakwtymwszystkimjestto,
żewramachliteraturyholocaustowejkażdaniekonsekwencjatego
typu(Uniezbitefaktysązupełnienieważneiżebytoudowodnić,
przytoczękilkaniezbitychfaktów")uchodzizapełnoprawnyspo-
sóbfunkcjonowaniategodyskursu,wjegowcieleniachzarówno
historiograficznych,jakitradycyjnieliterackich(jeśliupieraćsię
przyrozróżnianiutychform).Alezanimzapytamy,jaktomożliwe,
spytajmynajpierw,cotomawspólnegozekonomiąliteratury.
GeorgSimmel,tworzącswójopartynastrukturzeekonomiipro-
gramfilozoficzny,pisał:
Odrobinawłasnej,materialnejwartości,tkwiącawpienią-
dzu,jestoparciemiuzupełnieniem,któregopotrzebujemy,
ponieważnaszepoznanieniewystarczadodokładnego
określeniatejproporcji[międzypieniądzemitowarem],przy
poznaniuktórejzapewneistotowarównośćmiędzymierzo-
nymimiarą,tojestwłasnawartośćpieniądza,byłabyzby-
teczna19.
Idalej:
Dziświemy,żetylkometaleszlachetne,awłaściwietylko
złotogwarantowaćmożewymaganecechy,wszczególności
BezcennaZagłada…
