Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8L.Ostałowska:Farby
wodne.Wołowiec2011.
9Ibidem,s.228.
10D.Mendelsohn:Zagu-
bieni.Wposzukiwaniusześ-
ciorgaspośródsześciumilionów.
ZfotografiamiM.Mendel-
sohna.Tłum.P.Szymor.
Wołowiec2008.
11P.Paziński:Pensjonat.
Warszawa2009.
12A.H.Rosenfeld:Podwójna
śmierć.Rozważaniaolite-
raturzeHolocaustu.Tłum.
B.Krawcowicz.Warszawa
2003.DramatowiHochhutha
poświęconyjestjedenzpod-
rozdziałówczęścizatytuło-
wanejZafałszowaniaidefor-
macje.
13G.Agamben:Cozostaje
zAuschwitz.Archiwumiświa-
dek(HomosacerIII).Tłum.
S.Królak.Warszawa2008,
s.162.
14J.Jarzębski:Powieśćjako
autokreacja.Kraków1984.
15M.Warchala:Auten-
tycznośćinowoczesność.Idea
autentycznościinowoczesności
odRousseaudoFreuda.Kra-
ków2006.
10
tażuLidiiOstałowskiejFarbywodne8,książkisamejwsobiewartej
komentarza,naktóryjednakrównieżzabraknietumiejsca)ująć
możnamniejwięcejtak:obrazymuszązostaćwAuschwitz,bo
reprezentująpamięćwjejbezpośrednimzwiązkuzdoświadcze-
niem.Dlategowłaśniewszelkiepomysłyzakładającezamienienie
ichnakopieizwrócenieautorceoryginałówniewchodząwgrę.
ObrazymusząbyćwOświęcimiutak,jaktampowstały.Kubert,
reprezentującystanowiskoobrońcówGotliebovej,odpowiadana
tonastępująco:
Okolicznościiprzyczyny,dlaktórychpowstajesztuka,mają
nikłylubzerowywpływnasamąsztukę.Bosztukafunkcjo-
nujepozaodniesieniemhistorycznymipowstajewdowol
-
nychwarunkach9.
Pomiędzytymidwomagłosamimożnabyująć,wznacznym
uproszczeniu,całądyskusjęopisanąwksiążceOstałowskiej.
Książkatastawiaprzyokazjiprzedstawieniacałejsprawydośćfra-
pującyproblem(notabenewsposóbniecomartyrologiczny,wrozu-
mieniuWernera).Jesttoproblemautentycznościdoświadczenia,
którejauratywnamocnietylkojestwykorzystywanawpolemikach
nadholocaustowymitekstamipokoleniapost-traumatycznegoczy
3G-TirdGeneration(tj.opowieścinależącychdoprzedstawicieli
formacjiniemogącejmiećbezpośredniegostykuzwydarzeniami
IIwojny-mamnamyślinaprzykładksiążkiDanielaMendelsohna10
lubPiotraPazińskiego11),lecztakżedotyczytekstównależących
jużoddawnadokanonustricteholocaustowejtwórczości.Naprzy-
kład:AlvinRosenfeldwłaśniezanieuwzględnianieautentycznego
doświadczeniaZagładywykląłzholocaustowegokanonuNamiest-
nikaHochhutha,dramatopowiadającyowatykańskichkulisach
Holocaustu12.Dalej:toprzecieżkwestiaautentycznościalbopełności
obozowegodoświadczeniadoprowadziłaAgambenawCozostaje
zAuschwitzdotezyomuzułmaniniejakookrańcowymświadkueks
-
perymentubioetycznego13.SprawaBorowskiegotakżebyławdużej
mierzeinspirowanakwestiątego,czyVorarbeiterTadekbyłczy
niebyłtożsamyzTadeuszemBorowskim,tj.czymówiłoobozie
Uautobiograficznie"iUautentycznie".Centralnąkwestiąliteratury
Zagładyjestwięcto,czyholocaustowąliteraturąrządziidentyfika-
cja,tzn.czytrzebapisaćtak,bytekstniereprezentował,alestałsię
autentycznymdoświadczeniem(toparafrazaobiegowegotoposu
holocaustowegoliteraturoznawstwa;niejesttosprawacharakte-
rystyczna,rzeczjasna,tylkodlatwórczościZagłady,jednakzdaje
siędlaniejzasadniczawstopniumożenawetwyraźniejszymniż
przypadkiopisywaneprzezJerzegoJarzębskiego14czyMichała
Warchalę15),czyteżrządziniąindeksacja,tj.czywolnotejlitera-
PawełWolski
