Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
któryopisujemodelowąiszlachetnąkonstytucjędojrzałegobiałego
mężczyznywAfryce.Kiedyówprocesdokonasięwfinalefabuły,
postaćmłodegobohaterastaniesięczytelnąapologiąEuropy,wjej
szczególnieszlachetnej-polskiej-odmianie.Kulturowyeklek-
tyzmdojrzewaniabohateraoraznowoczesnyświatopoglądojców
StasiaiNel-europejskichinżynierów-kwestionująmożliwość
jakiejśokreślonejrytualnejformyprzejściawdojrzałość.Niewątp-
liwepozostajezatofortunnespełnienieinicjacyjnejpróby,dzięki
czemuStaśudowadnia,żejestjużdorosłymmężczyzną.
Toznaczykim?
Najprościejodpowiedziećnatopytanie,pozostającwbezpiecz-
nymkręgupoetykipowieściprzygodowej.UPrzygoda"rozumiana
jakoodmianafabułyliterackiejoznaczaserięzdarzeńnagłychinie-
oczekiwanych,którewyrywajągłównąpostaćzprzestrzenidomo-
wejlub,szerzej,cywilizowanejistawiająprzedtąpostaciąszereg
przeszkódiwyzwań.Podjęciewyzwaniaipokonanieprzeszkód
przekształcapostaćwbohatera.USienkiewiczapotwierdzeniem
spektakularnejtransformacjidzieckawmężczyznęidokonaniasię
jegodojrzewaniajestdepeszaangielskiegooficeraGlena:
15H.SienKieWiCZ:
Wpustyniiwpuszczy.
Warszawa1963,s.386.
16Ibidem,s.260.
19
Dziecisąznami-zdrowe-chłopiecbohater15.
Wystarczywięcnaśladowaćprzyzwoitychbiałychmężczyzn,
aodmianaeuropejskości,jakąreprezentują,przestaniemiećzna-
czenie.Obserwujemywpowieścipozornieprostąidentyfikacjęboha-
terazsymbolicznymOjcem-Europejczykiem-Staśwalczy(jakojciec
iGlen),leczyNel(jakClary)iwybierazawódinżyniera(jakRawlinson,
Tarkowski,Linde).Ajednaksątowzorceostatecznieporzucone.Staś
jakodojrzałymężczyznaniebędzieżołnierzem,lekarzemaniurzęd-
nikiemkolonialnym.PorzuciAfrykędlaSzwajcarii,aleinaczejniż
uczyniłtoLinde;afrykańskaprzygodaStasiajestinicjacyjnąpróbą,
przymusemlosu,aniemarzeniemoegzotycznejpodróży,któratak
fatalniekończysiędlaLindego.StaśjestLindemUnawspak",wiejuż
jakomłodyczłowiekto,coLindestwierdzinałożuśmierci:
-Ach,totrupiarniataAfryka!16
Wzorcemęskościuosabiawpowieścipięćpostaci:ojciecStasia,
panRawlinson(ojciecNel),drClary,kapitanGlenorazumierający
szwajcarskipodróżnik-Linde.Mamyzatemtrzechinżynierów,ofi-
cerailekarza.Dominacjainżynierówjestuderzająca,stądniedziwi
nasepilogpowieści,zktóregodowiadujemysię,żeStaś,mimożebył
bohateremprzygody,kończypolitechnikęwZurychuipracujejako
inżynierprzybudowietuneli.Zgodniezpoglądamipisarzaitren-
damiepoki,Staśreprodukujewzorzecangielskiegodżentelmenaze
Sienkiewiczaświatbezojców
